Во СAД веќе има рекордни пет милиони заразени со новиот коронавирус, а сите напори да се запре ширењето на заразата не успеаја. Иако постои притисок за конзистентно и широко распространето тестирање и развој на вакцини, експертите велат дека постојаното носење маски ќе ја доведе пандемијата под контрола во рок од „неколку недели“.
Новата студија објавена во „Science Advances“ се осврна на тоа кои маски се најефикасни, а кои не помагаат туку да им штети во борбата против пандемијата Ковид-19.
Анализата, спроведена од истражувачи од Медицинскиот факултет на Универзитетот Дјук, се потпира на „оптимален метод на мерење“ што користи ласерски зрак и камера за мобилни телефони за да се следи бројот на капки што ги испуштаат луѓе со маски.
Од 14-те маски, двете што се покажаа како најмалку ефикасни беа маски направени од шамија врзани околу лицето и таканаречени затоплувачи на вратот.
Најбезбедна маска е N95, која го намалува преносот на капките под 0,1 процент.
Рачно изработените маски изработени од памук и полипропилен, од кои некои се изработени од материјал како и престилка, исто така се покажаа ефикасни, при што пренос на капки се движи од 0,1 до 0,4 проценти.
Плетената маска пропушти поголем број капки, од 0,1 до 0,6 проценти.
Но, ниту една маска не пропушти толку капки како шамија (марама) врзана или завиткана околу вратот и устата и од вратот и од т.н. грејаќи за врат и лице, и кои се всушност поопасни отколку воопшто да се нема маска (истекуваат 110 проценти капки, дури и 10 проценти повеќе отколку кога некоја личност е без маска).
Како е можно?
Истражувачите објаснуваат како овие маски можат, всушност, да шират повеќе вируси отколку личност која воопшто не носи маска.
„Забележавме дека некој што разговара преку маската (особено оние врзани шалови и „греалки“) се чинеше дека ги расфрла најголемите капки во многу помали капки … што го објаснува очигледно зголемување на бројот на капки во споредба со другите маски”, напишаа тие. Овие мали капки може да се покажат исклучително опасни во однос на преносот.
„Бидејќи помалите честички остануваат во воздух подолго од поголемите (поголемите паѓаат побрзо), употребата на таква маска може да биде контрапродуктивна“, велат тие.
Д-р Амеш Адаља, научник од Здравствениот центар Џонс Хопкинс, вели дека студијата е важна, особено за САД каде има огромен број луѓе кои се спротивставуваат на носење маски.
„Луѓето навистина не разбираат дека не сите заштитни маски се исти и има некои што ќе бидат повеќе или помалку ефекасни. И мислам дека кога ќе ги донесете тие одлуки, треба да знаете вакви работи “, вели д-р Адаља.
Со оглед на брзината на пренесување капки од шамијата или грејачи за врат тој посочува дека таквите работи не треба да се користат воопшто.
„Не секоја маска е иста … Мислам дека многу луѓе ги носат овие работи за да го покријат лицето само за да пополнат формулар, не сфаќајќи дека треба да бидат ефекасни за да служат за некоја цел“.
За оние кои се уште не знаат зошто се неопходни маските, докторот вели дека асимптоматското ширење е еден од најважните фактори во пандемијата.
„Постојат многу луѓе кои не знаат дека се заразени, а покривањето на лицето е еден од начините за безбедност на луѓето. Ако сите знаеја дали се лекуваат или не, тоа би било друга приказа, но факт е дека повеќето не знаат дали се заразени или не“.
Повеќе тестирања потенцијално би ја намалиле потребата за маски, вели д-р Адаља. Но, дотогаш, тие се од витално значење за почнување на пандемија.
„Ако имаме брзи тестови со кои можеме да знаеме за една минута откако ќе ја напуштиме куќата дали сме заразени или не, тоа би било сосема друга работа, но ние сме далеку од тоа. Значи, ова е мерката што ни преостанува“, вели д-р Адаља.