Сведоци сме на еден од најважните моменти од крајот на Втората светска војна, еднаков на падот на Берлинскиот ѕид во 1989 година и крајот на Студената војна.
САД можеби се уште се пред Кина во однос на технологијата и економијата, НАТО се уште постои како име во грандиозни изјави, но во пракса, хаотичното предавање на контролата на Талибанците во Авганистан го означува крајот на „западната“ доминација во глобалната политика.
По уништувањето на сонот за либерална демократија во Авганистан, поткопување на самата морална основа на нејзината цивилизација, напуштање на ранливите луѓе на нивните џелати, водечката сила на „Западот“ ја разниша самата основа на меѓународното управување – довербата. Кој некогаш повторно ќе им верува на САД и НАТО?
Неколку дена пред 20-годишнината од терористичките напади на 11 септември, политичките и социјалните сили кои понудија засолниште и поддршка на Осама бин Ладен и Ал Каеда се вратија на власт со поголема доверба и помоќно оружје. Не само што испратија уште една суперсила (по Советскиот Сојуз во 1989 година), туку ја запленија и целата воена и технолошка опрема што Американците им ја доставија на авганистанските безбедносни сили во текот на изминатите 20 години.
Победата на Талибанците е воена, културна и многу симболична. Таа покажува дека мрачните сили можат лесно да ги победат напорите да се изгради општество засновано на принципите на просветителството, исто како што мечот ја сече чипката на децениското образование и градење институции. Исто така, сугерира дека воведувањето на „западните вредности“ во таквите општества е изговор, бидејќи кога странците ќе ги постигнат своите цели или кога нивниот престој повеќе не им носи корист, тие заминуваат без да размислат за цената на својата интервенција. Последиците се двојно катастрофални: Оние што се занимаваа со изградба на ново општество се здробени, како и последната надеж за подобра иднина.
Трагедијата на авганистанскиот народ е тоа што во средината на минатиот век, се чинеше дека нивната земја се модернизира. Жените учествуваа во образованието, во јавниот живот, во економијата. Денес, сè тоне во темнина. Доминацијата на екстремистичките исламистички сили во 2021 година можеби е победа за талибанците, но тоа е огромен пораз за човештвото.
Иронијата е во тоа што интервенцијата на прво „прогресивниот“ Советски Сојуз, а потоа и на „просветлените“ САД, проследена со нивното ненадејно повлекување, предизвика екстремна реакција и ги нахрани најконзервативните сили кои се денес на власт. Ова, исто така, им овозможи на соседните земји постојано да инвестираат во поделбите на Авганистанците.
Останатиот дел од светот остана да понуди поддршка за авганистанскиот народ. И да се сфати дека главната задача на секоја нација е да го обезбеди својот опстанок. Тие не можат да им веруваат на странските сили или меѓународните договори и организации.
Катимерини – Атина