Демократската Унија за Интеграција реагира на официјалната оценка на Европската Комисија за Кластерот Три, Конкурентност и Инклузивен Раст, извештај кој јасно посочува на сериозни застои во економскиот развој, социјалните политики, јавните инвестиции и конкурентноста на економијата на Република Северна Македонија, рече на прес-конференцијата на потпретседателот на ДУИ, Арбер Адеми.
Притоа Адеми нагласи:
Ова поглавје претставува еден од темелните столбови на европскиот интегративен процес, затоа што е директно поврзано со квалитетот на живот на граѓаните, со вработувањето, со економските реформи и со изградбата на модерен и конкурентен пазар согласно стандардите на ЕУ.
Извештајот на Комисијата е јасен: реформите се во застој, институционалните капацитети се слаби, а актуелната влада не успеала да ја трансформира економијата според барањата на поглавјето што ја дефинира конкурентноста на државата.
Главни критики на ЕУ за Кластерот Три:
1. Транспорт – блокирани проекти, неискористени инвестиции
• Динамиката на работите на стратешките коридори останува незадоволителна.
• ЕУ нотира недостатоци во планирањето, системски доцнења и недостиг на капацитети во управувањето со капитални проекти.
• Некоординираните инвестиции ја поткопуваат регионалната поврзаност и ја ослабуваат економската конкурентност.
2. Енергија – бавна транзиција, висока зависност од увоз
• И покрај големиот потенцијал, обновливите извори и зелената енергија се развиваат со занемарлива динамика.
• Зависноста од енергетски увоз останува висока, зголемувајќи ја несигурноста и трошоците.
• Комисијата посочува недостиг на транспарентност, законски и регулаторни доцнења, како и слабо управување со кризи.
3. Царини – недовршена дигитализација
• Царинскиот систем не е модернизиран согласно стандардите на ЕУ.
• Недостаток на интеграција со европските системи, застарена технолошка инфраструктура и ограничени капацитети го зголемуваат ризикот од корупција.
4. Даночен систем – неефикасна администрација, без модерни алатки
• Извештајот нотира недостиг на капацитети во борбата против даночното затајување и сивата економија.
• ИТ системите остануваат застарени, додека фискалните реформи се делумни и нестабилни.
• Довербата во даночната администрација е ниска.
5. Социјални политики и вработување – стагнација и неспроведување
• Нема доволно напредок во намалувањето на сиромаштијата и зголемувањето на социјалната инклузија.
• Активните програми за вработување се ограничени и не ги таргетираат ранливите групи.
• Минималната плата и политиките на пазарот на труд не се усогласени со европските стандарди.
6. Образование – бавни реформи и недостиг на квалитет
• Образованието не ги создава вештините што ги бара пазарот на труд.
• Дигитализацијата е делумна, а наставниците немаат доволно континуирана обука.
• ЕУ критикува недостаток на спроведување на реформите најавувани со години.
Пораката од ЕУ: Економијата не е подготвена за конкуренцијата на ЕУ
Европската Комисија оценува дека, поради недоволни реформи и неефикасно спроведување на јавните политики:
• економијата е кревка,
• конкурентноста е ниска,
• инвестициите се бавни,
• пазарот на труд не е модерен,
• социјалните политики не се преточуваат во реални придобивки за граѓаните.
Овие наоди претставуваат јасна тревога за економскиот правец на државата.
ДУИ оценува дека заклучоците на Европската Комисија непристрасно покажуваат дека:
• актуелната влада го закочила економскиот развој на државата,
• не ги модернизирала клучните сектори на економијата,
• не изградила одржлива стратегија за конкурентност,
• го одложила енергетската транзиција и инвестициите во транспорт, дигитализација и иновации.
Овие неуспеси ја оддалечуваат државата од стандардите потребни за отворање и затворање на поглавјата од европските интеграции.
ДУИ останува посветена да:
• ја модернизира економијата согласно стандардите на ЕУ,
• ја зголеми транспарентноста и капиталните инвестиции,
• го унапреди транспортот, енергијата и дигитализацијата,
• изгради социјални и образовни политики што ги штитат граѓаните и ја подготвуваат државата за модерниот европски пазар.
Без конкурентна и инклузивна економија, интеграцијата на државата во Европската Унија останува неостварлива. ДУИ ќе продолжи да работи со одговорност, визија и посветеност за да му го врати на државата реформскиот динамизам и да ја доближи Република Северна Македонија до стандардите на ЕУ, рече Адеми.