Во есента 2022 година, Киев се соочи со сериозен проблем: руските сили почнаа масовно да користат ирански дронови Шахед за да ги бомбардираат украинските градови. Поради малата висина на летот и малата големина, овие беспилотни летала беа тешко забележливи од радарите.
Двајца украински инженери брзо дошле до импровизирано решение – денес Украина е покриена со мрежа од речиси десет илјади микрофони поставени на столбови високи околу два метри, кои се поврзани со мобилни телефони и го следат Шахед според звукот на нивните гласни мотори, пишува The War Zone.
Овие податоци потоа се испраќаат до централниот систем кој ја пресметува траекторијата на беспилотните летала, а информациите им се пренесуваат на војниците во возилата опремени со iPad, кои потоа го соборуваат леталото што бавно се движи. Секој сензор чини помалку од 450 евра, а целата мрежа позната како „Воздушна тврдина“ е значително поевтина од ракетите „Патриот“.
Video/Audio of a Shahed-136 hitting a target in Mykolaiv, Ukraine. Haunting sound. pic.twitter.com/USRr0spmwi
— GMI (@Global_Mil_Info) October 19, 2022
Ваквите иновативни решенија станаа заштитен знак на украинската одбрана, како што дополнително беше потврдено со минатонеделниот напад со беспилотни летала врз руските воздушни бази, во операцијата „Пајажина“.
Таа операција, според сателитските снимки, предизвика сериозна штета на руската стратешка флота бомбардери. Украинскиот начин на војување порасна од неопходност – соочени со противник кој многу ги надминува во однос на работната сила и ресурсите, Украинците се принудени да бидат креативни, да ги заобиколуваат бирократските пречки и да ги овластуваат војниците и претприемачите да најдат неортодоксни решенија за потребите на бојното поле.
Оваа филозофија, која ја игнорира традиционалната воена хиерархија и нејзините бавни процеси, се нарекува „рамна војна“, според Форин полиси.
„Рамна војна“ не е однапред испланирана стратегија, туку органски одговор на украинската ситуација.
По руската инвазија во 2022 година, одбранбениот систем на Украина сè уште беше под влијание на тешки, советски структури, но воените и политичките лидери брзо се префрлија на поагилен пристап. Приватните компании беа директно вклучени во развојот на оружјето, а бригадите во првите редови добија поголема автономија да развиваат и да стекнат сопствени системи.
Оваа децентрализација, која исто така беше политички тренд во земјата во изминатата деценија, овозможи брза адаптација и иновација.
Еден од клучните аспекти на новата филозофија е исплатливоста.
Секој од 117-те беспилотни летала користени во операцијата „Пајажина“ чинеше околу 900 евра, додека штетата за Русија се проценува на милијарди евра. Точниот број на уништени авиони не е познат, но односот на инвестициите и добивката е исклучително поволен за Украина. Освен тоа, последиците за руската економија се пошироки, бидејќи безбедносните служби сега масовно ги проверуваат камионите за дронови.
Посебна карактеристика на операцијата „Пајажина“ е директното вклучување на претседателот Зеленски, иако повеќето клучни одлуки денес се носат на ниво на бригада. Самите бригади регрутираат војници, соработуваат со компании за потребното оружје, па дури и произведуваат беспилотни летала со 3Д-печатење. Зеленски неодамна изјави дека Украина произвела 2,2 милиони беспилотни летала во 2024 година, а целта за оваа година е повеќе од двојно поголема.
Намалувањето на растојанието помеѓу носителите на одлуки и војниците на теренот овозможи брза иновација.
Украинците, на пример, развија апликација која овозможува координација на нападите меѓу војниците, набљудувачите и артилеријата, а постигнаа и значителен напредок во примената на вештачката интелигенција на бојното поле. Некои беспилотни летала од операцијата Пајажина користеа вештачка интелигенција за прецизно насочување на цели.
Брзината стана оружје: Украина редовно ја надминува Русија во циклусот на иновации, не толку преку развојот на нови технологии, туку преку иновативната примена на постоечките решенија. Украинците, на пример, први сфатија дека можат да стават 3Д-печатени перки на минофрлачки гранати и да ги исфрлаат од комерцијални дронови.
Украинците постојано се прилагодуваат на бојното поле, користејќи податоци во реално време за да ги оптимизираат своите напади. Безбедносните служби, овластени од Зеленски, спроведуваат смели тајни операции против Русија, вклучувајќи атентати и сајбер напади.
Војската на САД веќе го проучува украинското искуство: програмата Replicator на Пентагон и иницијативата за забрзана набавка на иновативни технологии се директно инспирирани од украинскиот модел. Иако САД нема да копираат сè што прави Украина, повеќе „паритет“ во војската се смета за пожелно.