Милиони животи би можеле да бидат спасени со пробивање на нови вакцини за низа состојби, вклучително и рак, велат научниците. Една водечка фармацевтска компанија е убедена дека лековите за рак, кардиоваскуларни и автоимуни болести и други состојби ќе бидат готови до 2030 година.
Студиите за овие вакцини исто така ветуваат, при што некои истражувачи велат дека напредокот што инаку би траел 15 години е постигнат за 12 до 18 месеци благодарение на успехот на вакцината против Ковид-19, пишува „Гардијан“.
Пол Бартон, главен медицински директор на фармацевтската компанија Модерна, рече дека верува оти неговата компанија ќе може да понуди такви третмани за „секој тип на болест“ за само пет години. Модерна создаде успешна вакцина против коронавирусот и развива вакцини против рак насочени кон различни видови тумори.
„Ќе ја имаме таа вакцина и ќе биде многу ефикасна и ќе спаси стотици илјади, ако не и милиони животи. Мислам дека ќе можеме да понудиме персонализирани вакцини против многу различни видови тумори “, рече Бартон.
Тој, исто така, рече дека повеќекратните респираторни инфекции можат да бидат покриени со еден „удар“ – заштита на ранливите луѓе од Ковид, грип и респираторен синцицијален вирус (РСВ) – додека терапии со mRNA може да бидат достапни за ретки болести за кои моментално нема лекови. Терапиите базирани на мРНК функционираат на тој начин што ги учат клетките како да направат протеин кој го активира имунолошкиот одговор на телото против болеста.
„Мислам дека ќе имаме терапии засновани на mRNA за ретки болести кои претходно не се лекуваат и мислам дека за 10 години ќе се доближиме до свет каде што всушност ќе може да ја идентификувате генетската причина за болеста релативно лесно користејќи технологија базирана на mRNA“, објаснува Бартон.
Но, научниците предупредуваат дека забрзаниот напредок во изминатите три години ќе биде џабе ако не се одржи високото ниво на инвестиции.
Молекулата на mRNA им дава инструкции на клетките да создаваат протеини. Со инјектирање на синтетичката форма, клетките можат да создадат протеини кои му се потребни на нашиот имунолошки систем. Вакцина за рак базирана на mRNA ќе го предупреди имунолошкиот систем за ракот што веќе расте во телото на пациентот, за да може да го нападне и уништи, без да ги уништи здравите клетки.
Ова вклучува идентификација на протеински фрагменти на површината на клетките на ракот кои не се присутни на здравите клетки – и кои најверојатно ќе предизвикаат имунолошки одговор – и потоа создавање на парчиња mRNA кои ќе му укажат на телото како да ги произведе.
Прво, лекарите земаат биопсија на туморот на пациентот и го испраќаат во лабораторија, каде што неговиот генетски материјал се секвенционира за да се идентификуваат мутациите кои не се присутни во здравите клетки.
Алгоритам за машинско учење потоа идентификува кои од овие мутации се одговорни за поттикнување на растот на ракот. Со текот на времето, исто така дознава кои делови од абнормалните протеини кодирани од овие мутации најверојатно ќе предизвикаат имунолошки одговор. mRNA за најперспективните антигени потоа се произведуваат и пакуваат во персонализирана вакцина.
„Мислам дека во последните месеци научивме дека mRNA не е само за заразни болести или само за ковид. Може да се примени на сите видови болести; малигни заболувања, заразни болести, кардиоваскуларни, автоимуни и ретки болести. Имаме студии во сите овие области и сите тие се многу ветувачки“, изјави Бартон за „Гардијан“.
Во јануари, Модерна ги објави резултатите од доцната фаза на испитување на нејзината експериментална RSV mRNA вакцина, сугерирајќи дека е 83,7% ефикасна во спречувањето на најмалку два симптоми, како кашлица и треска, кај возрасни над 60 години. Врз основа на овие податоци, американската Администрација за храна и лекови (ФДА) ја додели ознаката за терапија за пробив на вакцината, што значи дека нејзиниот регулаторен преглед ќе биде забрзан.
Во февруари, FDA ја додели истата ознака на персонализираната вакцина за рак на Модерна, врз основа на неодамнешните резултати кај пациенти со рак на кожата со меланом.
„Мислам дека пандемијата го забрза развојот на оваа технологија. Исто така ни овозможи да го зголемиме производството, така што ние сме исклучително добри во брзото производство на големи количини вакцини“, објасни Бартон.
Pfizer, исто така, започна клиничко испитување во доцна фаза за вакцина против грип базирана на mRNA и работи со BioNTech за да таргетира други заразни болести, вклучително и херпес зостер.
„Учењето од процесот на развој на вакцината „Ковид-19“ го забрза нашиот севкупен пристап кон истражувањето и развојот на mRNA. За само една година стекнавме знаење вредно за една деценија“, рече портпаролот на Pfizer.
Од пандемијата имаа корист и други технологии за вакцини, вклучително и вакцини засновани на протеини од следната генерација, како што е вакцината против Ковид произведена од американската биотехнолошка компанија Новавакс. Вакцината му помага на имунолошкиот систем да мисли дека наидува на вирус, така што предизвикува посилен одговор.
Филип Дубовски, претседател за истражување и развој во Новавакс, вели: „Има огромно забрзување, не само на традиционалните технологии за вакцини, туку и на новите кои претходно не беа лиценцирани. Секако, mRNA спаѓа во таа категорија, како и нашата вакцина“.
Ричард Хакет, извршен директор на Коалицијата за епидемиска подготвеност и иновации (ЦЕПИ), вели дека најголемата научна последица на пандемијата се скратените временски рокови за развој на многу претходно неодобрени платформи за вакцини: „Работите што требаше да се решат во текот на следната деценија или дури 15 години се случија за година или година и пол“.
Со заканата од поширок конфликт во Европа, постои ризик овој фокус на вакцините да се изгуби, без да се капитализира на моментумот и технолошките сознанија стекнати за време на пандемијата.
Полард, на пример, верува дека ова би било грешка: „Пандемиите се исто толку закана, ако не и повеќе, отколку воена закана, бидејќи знаеме дека тие сигурно ќе се случат. Но, ние дури и не ја инвестираме сумата за изградба една нуклеарна подморница“.