Премиерот Мишел Барние ќе се повлече од функцијата по отслужувањето на најкраткиот премиерски мандат во модерната француска историја, а по падот на француската влада вчера, претседателот Емануел Макрон мора да се соочи со растечка политичка и економска криза која може да ја шокира целата еврозона, пишува Politico.
По жестоката дебата во Националното собрание, обележана со свирежи и дофрлања, 331 од вкупно 577 француски пратеници – гласаа за смена на премиерот Мишел Барние со гласање недоверба, откако тој се обиде да го протурка буџетот за штедење.
BREAKING: French Prime Minister Michel Barnier has effectively been ousted in a historic no-confidence vote. @DominicWaghorn explains what could happen next 👇https://t.co/LPERc5MdlQ
📺 Sky 501, Virgin 602, Freeview 233 and YouTube pic.twitter.com/dmrhfsel5l
— Sky News (@SkyNews) December 4, 2024
Откако Барние формално поднесе оставка, тој ќе стане премиер со најкраток стаж во историјата на модерната Француска Република и првиот кому парламентот му изгласа недоверба од 1962 година.
Политичкиот хаос доведе се поголем број пратеници да бараат оставка на Макрон, чиј мандат трае до 2027 година.
Тоа би бил потег без преседан во модерната француска политика. Говорејќи пред гласањето, лидерката на екстремната десница Марин Ле Пен рече дека Макрон „ќе ја жртвува судбината на Франција за својата суета“ доколку не се повлече.
„Емануел Макрон ги напаѓа темелите на нацијата во последните седум години“, рече Ле Пен, аплаудирана од истомислениците кои се обидоа да ги задушат свирежите од сојузниците на Барние.
„Само со неговата оставка тој може да ја извлече земјата од ситуацијата во која се наоѓа“, рече таа.
Матилде Пано од екстремната левичарска партија рече дека гласањето е пораз за „сите политики на Емануел Макрон“.
„За да се надмине ќор-сокакот, бараме од Емануел Макрон да си замине“, им рече таа на новинарите по гласањето.
Како што кризата – во голема мера предизвикана од повикот на Макрон за предвремени избори ова лето – дојде на врвот, тој остана на страна.
Un honneur d'avoir servi avec dignité la France et les Français. pic.twitter.com/BGe5gopVDF
— Michel Barnier (@MichelBarnier) December 4, 2024
Тој се врати во Елисејската палата од Саудиска Арабија непосредно пред да падне неговата влада. Ќе треба да предложи нов премиер и да докаже дека втората по големина економија во ЕУ не е невозможно да се заузда.
Барние, пак, ги обвини пратениците за неодговорно рушење на неговата влада.
„Не можам да ја прифатам идејата дека институционалната дестабилизација би можела да биде целта што ги собира мнозинството претставници во време кога нашата земја се соочува со длабока морална, економска, финансиска и граѓанска криза“, рече тој пред гласањето.
Сепак, нема индикации дека би можело да биде полесно да се формира влада способна да ја добие поддршката од парламентот поделен на три дела отколку пред три месеци. Распуштањето исто така не е опција бидејќи Макрон не може да распише нови избори до летото 2025 година.
По изборите во јули, во Франција се формираа три израмнети блока кои не сакаат да соработуваат меѓусебе и двата табора што би биле опозиција секогаш ќе можат да го урнат третиот што би формирал влада. Дополнително, Барние важи за разумен, смирен и подготвен за компромоси, аналитичарите велат дека ако тој не успеал да го помине буџетот, не е јасно кој би успеал.
„Ова Национално собрание е невозможно“, им рече Барние на своите министри собрани во палатата Матињон по гласањето. „Искрено му посакувам многу среќа на следниот тим“, додаде тој.
Во блиска иднина, Франција мора да се подготви за непозната територија.
Земјата речиси сигурно ќе влезе во новата година без буџет, и додека од Барние може да се побара да остане привремен премиер и да предложи итна легислатива, таквите мерки нема да придонесат ништо за да го намалат дефицитот – моментално проектиран на 6,1 отсто од бруто домашниот производ – што ги исплаши финансиските пазари и наиде на укор од Брисел.
Инвеститорите ја гледаа Франција како ризична инвестиција заедно со Грција по неколкунеделни грижи дека политичката криза може да се претвори во финансиска доколку пратениците не можат да се договорат за мерките за штедење на Барние.
Политичкиот пресврт тешко дека би можел да дојде во полош момент за Европа, на која и е очајно потребно од лидерство за да се соочи со предизвиците кои се движат од враќањето на Доналд Трамп во конфликтот во Украина и потенцијалната трговска војна со Кина.
Германија, другата половина од моторот што го придвижува континентот, е недоволно опремена да ги преземе уздите додека се бори со сопствениот политички неред и економијата во распаѓање.