По нападот на Израел врз Иран повторно се отвораат истите прашања-кој има посилна војска?
Израел и Иран водат „војна во сенка“ веќе неколку децении, која се манифестира во различни форми, вклучувајќи тајни операции, регионални медијаторски ангажмани, напади со долг дострел и сајбер војна.
Население, територија и воен персонал
Иран има околу 88 милиони жители и зафаќа површина од 1,6 милиони км².
Израел има околу 9 милиони жители и зафаќа 22.000 км².
Иран има огромна бројна предност: околу 610.000 активни војници, 350.000 резервисти и 220.000 паравоени сили. Израел има 170.000 активни војници и до 465.000 резервисти. Но, израелските сили имаат значителна предност во обуката, искуството и технолошката опрема.
Воена структура и доктрина
Иран ја дели својата војска на редовната армија (Артеш) и Револуционерната гарда (ИРГЦ), вклучувајќи ги елитните сили Кудс, ракетни единици и сајбер капацитети. Се потпира на стратегија на асиметрично војување и мрежа на прокси организации.
Израелските одбранбени сили (ИДФ) имаат обединета команда и се фокусирани на брза мобилизација, интегрирана разузнавачка поддршка и најсовремена технологија.
Израел е технолошки супериорен
Израел има системска технолошка предност. Има авиони Ф-35, напредни беспилотни летала, модерни тенкови Меркава и најразвиена одбранбена ракетна мрежа во светот (Железна купола, Давидова прачка, Стрела и Железен зрак). Разузнавачките и кибернетските капацитети, особено Единицата 8200, се меѓу најсофистицираните во светот.
Иран се потпира на сопствено производство на ракети и беспилотни летала. Има најголем арсенал на балистички ракети на Блискиот Исток и масовно произведува беспилотни летала (на пр. Шахед), кои ги извезува во Русија и ги користи преку прокси.
Нуклеарно оружје
Според сите достапни проценки, Израел има нуклеарно оружје, иако официјално не го потврдува ова. Има можност за втор удар од копно, воздух и подморници.
Иран моментално нема оперативно нуклеарно оружје, но има доволно збогатен ураниум за да изгради неколку боеви глави во рок од неколку месеци, ако одлучи да го стори тоа.
Иран управува со мрежа на посредници: Хезболах, Хамас, Хути, милиции во Ирак и Сирија – таканаречена „Оска на отпорот“. Со нив, тој проектира влијание и изведува напади без директно вклучување.
Израел не користи посредници, туку се потпира на сопствените сили, разузнавачки операции и прецизни воени напади.
Борбено искуство и подготвеност
Израелските сили редовно се вклучени во реални борбени услови и демонстрираат високо ниво на подготвеност. Системите за противракетна одбрана се покажаа како ефикасни, вклучително и за време на иранскиот напад во октомври 2024 година.
Иран ги модернизираше своите сили, но нема искуство во модерното конвенционално војување. Неговата стратегија се потпира на посредници и средства за одвраќање.
Сојузи и меѓународна поддршка
Израел: Силен сојуз со САД, воена помош и разузнавачка соработка. Регионално проширување на влијанието преку Аврамски договори.
Иран: Сојузи со Русија и Кина, особено во контекст на заобиколување на санкциите и воена технологија. Главната алатка за регионално влијание се посредниците.
Иран и Израел претставуваат два сосема различни модели на воена моќ. Иран има бројна предност и силен капацитет, додека Израел има високотехнолошка, флексибилна и борбено искусна армија.
Во директен конфликт, технолошката супериорност на Израел и нуклеарниот капацитет за одвраќање му даваат јасна предност. Но, способноста на Иран за асиметрично војување гарантира дека секој конфликт би бил долготраен, сложен и скап за двете страни.