Црна Гора целосно ќе го ревидира својот визен режим и ќе го усогласи со прописите на Европската Унија, што ќе значи воведување визи за руските граѓани, објави премиерот Милојко Спајиќ во интервју за „Еуроњуз“. Промената претставува значаен пресврт од децениите либерален влез за руските туристи, но и еден од клучните чекори за Подгорица кон приклучување кон Европската Унија.
„Дури и без членство во ЕУ, ние веќе работиме како земја-членка. Целосно ја хармонизираме нашата визна политика со онаа на Европската Унија“, рече Спајиќ.
Според сегашните правила, руските граѓани можат да останат во Црна Гора до 30 дена без виза. Новиот режим ќе вклучува визи моделирани според Шенгенскиот систем – без можност за повеќекратни влезови, што Европската комисија веќе им го забрани на Русите на 6 ноември. Ова ќе значи дека тие ќе мора да собираат документи за секое поединечно патување.
Премиерот нагласи дека Русите се „само една група“ посетители и дека нивната улога во туристичката структура значително се намалила во последните години.
„Сега има помалку руски туристи отколку што имаше порано. Количината на недвижен имот што го поседуваа пред 15-20 години беше значително поголема“, додаде Спајиќ.
Според податоците претходно објавени од Комерсант, руските туристи сочинуваат 7-10% од вкупниот број гости во земјата, но интересот се намалува и поради недостатокот на директни летови. Артур Мурадјан од Здружението на туроператори на Русија предупредува дека целосната имплементација на Шенгенските правила може дополнително да го намали приливот на туристи.
Црногорскиот претседател Јаков Милатовиќ изјави за Политико во октомври дека земјата „наскоро ќе мора да воведе визи за Русите“, но дека властите се обидуваат да го одложат процесот за да „го заштитат туристичкиот сектор“. Сепак, со амбиција да ги затворат сите поглавја за пристапување кон ЕУ, властите во Подгорица сега го забрзуваат усогласувањето со европската визна политика.
Од почетокот на украинскиот конфликт, Црна Гора се приклучи на санкциите против Русија и редовно испраќа пакети воена помош до Киев. Русија ја вклучи Подгорица на својата листа на „непријателски земји“.
Тензиите се зголемуваат во последните недели. На 17 ноември, црногорското Министерство за надворешни работи го повика рускиот амбасадор Александар Лукашик за „мешање во внатрешните работи“ откако тој ја критикуваше одлуката на парламентот да ја вклучи армијата во единицата NSATU на НАТО.
Москва одговори остро. Портпаролката на руското Министерство за надворешни работи, Марија Захарова, на 20 ноември изјави дека руските амбасадори станале „цели на западна кампања“.
„Ова е фундаментално погрешен и опасен пристап… Целиот овој прогон на дипломати е во спротивност со меѓународната пракса и демократските норми, вклучително и Универзалната декларација за човекови права и Виенската конвенција“, нагласи Захарова, според извештајот на ТАСС.
Таа додаде дека „секоја изјава на руски дипломат предизвикува болна реакција на Западот“, обвинувајќи ги европските земји за русофобична кампања и систематско прикривање информации од сопствената јавност.
Според Михаил Буланов од агенцијата Транио, Русите патувале во Црна Гора во периодот 2023-2025 година „половина помалку отколку во 2021 година“, а многумина почнале да го продаваат својот имот поради визните ограничувања и политичките тензии.
Во исто време, европските туристи ги избираат земјите од Шенген зоната, што дополнително го оптоварува црногорскиот туристички сектор.
Очекуваното спроведување на европските визни правила кон Русија ќе биде еден од најтешките тестови за црногорската туристичка индустрија, но и јасен сигнал до Брисел дека Подгорица цврсто останува на европскиот курс. Русија, од друга страна, воведува поостра реторика и ја обвинува Црна Гора дека ја следи „русофобичната политика на Западот“, што, по секоја веројатност, ќе ги продлабочи дипломатските тензии меѓу двете земји.