За 11 години, но можеби и помалку, сите редовни професори од државните универзитети ќе заминат во пензија и нема да има кој да ги замени, покажува истражувањето што го спровел Независниот академски синдикат (НАкС). На денешната прес-конференција реализирана во рамките на проектот „Финансиска транспарентност и отчетност во високото образование и науката во РСМ“, поддржан од Фондацијата „Отворено општество – Македонија“, беа изнесени фрапантни резултати поврзани со структурата на вработените во јавните универзитети и научни установи, од кои јасно се гледаат последиците на долгогодишната несоодветна кадровска политика во овие сектори, особено во однос на наставно-научниот подмладок.
„На УКИМ, осум единици од универзитетот од вкупно 26, нема ниту еден вработен асистент. Во иднина оваа бројка невозможно е да ги замени 66-те професори што ќе заминат во пензија. Од друга страна, има една диспропорција – на единици со помал број редовни професори има поголем број асистенти отколку на оние единици кај кои бројот на редовните професори е многу голем. Состојбата со подмладокот на УКЛО (Универзитетот „Св. Климент Охридски“ – Битола) е уште полоша. Кај новоформираните универзитети состојбата е значително подобра од онаа на најстарите, како УКИМ и УКЛО. Бројот на асистенти на младите универзитети го надминува бројот на редовните професори. Оваа состојба се јавува и кај научните институти, каде што не се реализираат вработувања на млади истражувачи“, вели Маја Стевановиќ, претседател на НАкС.
На вчерашната средба со министерот за образование Арбен Адеми, Синдикатот добил ветување дека детаљно ќе бидат разгледани сите анализи и заклучоци и е постигнат договор да се изготви колективен договор за високото образование.
„Интервентно вработување на 300 лица на УКИМ и 100 лица на другите јавни универзитети и научни установи. Најбргу што може да почнат преговори за потпишување колективен договор, во кој: платите на вработените во високото образование и науката ќе бидат пресметани во согласност со коефициент во однос на минималната плата. Итно да се формира национален совет за финансирање развој на високото образование и науката. Да се распише конкурс за финансирање национални истражувачки проекти“, се само дел од барањата што биле упатени на вчерашниот состанок со Адеми.
Професорката Мимоза Ристова ги презентира бројките кои покажуваат дека платите на вработените во виското образование во Македонија се најниско ниво од целиот регион.
„За илустрација, на универзитетите во Косово платите на професорите се 1.400 евра, а просечната плата таму е 350 евра. Платите на професорите во виското образование во Македонија се малку повисоки од просечната плата. Во овие бројки заостануваме и зад Албанија и зад Црна Гора“, рече Ристова.
Од анализата и статистиката за УКИМ во ова истражување се исклучени Медицинскиот и Стоматолошкиот факултет поради тоа што наставниот кадар вработен во овие две високообразовни установи врши здравствена дејност и во јавните здравствени установи како неделива функционална целина со поделба на работното време.