Глобалната слобода продолжи да се влошува и во 2023 година, што е тренд кој трае 18 години по ред, соопшти „Фридом хаус“ во штотуку објавен годишен извештај „Слободата во светот“.
Северна Македонија, останува во категоријата делумно слободни земји во друштво со Албанија, Косово, Србија, Црна Гора, Босна и Херцеговина, Унгарија, Украина и Молдавија.
Најголем пад за последниве десет години од државите во регионот имаат Србија која бележи пад за 21 поен, како и Босна и Херцеговина со намалување на 10 поени.
Изборни манипулации, војни и напади врз плурализмот се клучни двигатели на глобалниот пад, според „Фридом хаус“. Речиси 38 отсто од луѓето во светот сега живеат во земји оценети како неслободни, 42 отсто живеат во делумно слободни земји и само 20 отсто живеат во слободни земји.
– Глобалната слобода направи голем чекор наназад во 2023 година. Светот се соочува со уште еден клучен тест во 2024 година, бидејќи милијарди луѓе се упатуваат на гласање, како и заради повеќето вооружени конфликти, вклучително и во Источна Европа, Јужен Кавказ и Блискиот Исток, на поголем дел од глобалното население ќе им бидат ускратени основните слободи во годините што следат, што на крајот ќе влијае на мирот, просперитетот и безбедноста, рече Мајкл Џеј Абрамовиц, претседател на „Фридом хаус“.
Руската инвазија на Украина продолжи втора година, дополнително понижувајќи ги основните права во окупираните области и предизвикувајќи поинтензивна репресија во самата Русија.
Негирањето на политичките права и граѓанските слободи на спорните територии ја повлече слободата во одредени земји, вклучително и некои демократии, посочува „Фридом хаус“.
– Репресијата на спорните територии во голема мера беше извршена од автократски режими, но демократски избраните влади на Израел и Индија придонесоа за кршењето на основните права на Западниот Брег и Појасот Газа и во Кашмир под индиска управа, се вели во извештајот.
– Оваа година ќе биде клучна за демократските општества и нивните напори да ја унапредат каузата за слобода низ целиот свет. Задржувањето на правата на оние на спорните територии, зајакнувањето на заштитните огради за слободни и фер избори и брзото реагирање кога антидемократските лидери се обидуваат да ги соборат избраните влади се само дел од активностите што мора постојано да се преземаат за да се запре глобалниот пад, изјави Јана Гороховскаја, коавторка на извештајот и истражувачка директорка за стратегија и дизајн на „Фридом хаус“.
Во земји како Камбоџа, Гватемала, Полска, Турција и Зимбабве, актуелните претседатели се обидоа да ја контролираат изборната конкуренција, да ги попречат нивните политички противници или да ги спречат да ја преземат власта по денот на изборите. Ваквите напори особено не успеаја да ги блокираат промените во владата во Гватемала и Полска, се нотира во извештајот.
„Фридом хаус“, меѓу другото препорачува да се обезбеди стабилна поддршка и флексибилно финансирање на оние кои се на првите линии на борбата против тиранијата, да се почитуваат правата на луѓето кои живеат на спорни територии, да се заштитат слободните и фер избори во 2024 година, доследно да се реагира на обидите за соборување на демократски избраните влади, како и да се заштитат активистите за човекови права во егзил.
Слободата во светот вклучува резултати и детални извештаи за политичките права и граѓански слободи за 195 земји и 15 територии низ целиот свет.