Доналд Трамп навистина сака мировен договор во Украина. Киев сака мир сè повеќе и повеќе, само не по секоја цена, пишува Би-Би-Си во анализа на нов обид за постигнување прекин на огнот во Украина. Според анализата, токму затоа Украина одби кога американската администрација почна да го турка договорот до Денот на благодарноста, и под услови што изгледаа речиси како предавање.
Украина испрати високи функционери на разговорите во Женева, а во текот на целата недела, делегациите на САД и Украина се возеа напред-назад помеѓу двете главни локации во црни лимузини со затемнети прозорци. Ним им се придружија советници за национална безбедност од Германија, Франција и Обединетото Кралство.
Единствениот пат кога аналитичарот на Би-Би-Си успеа да го види Андриј Јермак, кој го водеше украинскиот преговарачки тим, беше кога изгледаше сосема безизразно. Ова не е изненадувачки: првичниот предлог беше толку поволен за руските барања што американскиот државен секретар Марко Рубио мораше да негира дека е напишан од Кремљ.
Но, Доналд Трамп беше јасен – Украина мора брзо да потпише или да се соочи со неодредени последици. Затоа Киев мораше да учествува.
Во неделата вечерта, Рубио објави дека е постигнат „огромен напредок“ и дека „остануваат само две работи“. Кога новинарите го прашаа кои се тие, тој одби да прецизира, нарекувајќи ја ситуацијата „деликатна“.
Но, во заедничката изјава на Украина и САД сега се вели дека е во тек „нов договор“, наречен „ажуриран и ревидиран рамковен документ“.
Тој документ сè уште не е објавен. „Фајненшл тајмс“, според Би-Би-Си, го цитира украинскиот заменик-министер за надворешни работи Сергеј Кисљак, кој изјавил дека новиот план од 19 точки остава „многу малку“ од оригиналниот нацрт.
Новиот текст веројатно ќе вклучува барем некои од амандманите предложени од европските земји, објавени од Ројтерс, кои се многу поприфатливи за Киев. Во таа верзија, повеќе нема автоматско вето за идното членство на Украина во НАТО – ниту какви било ограничувања за големината на вооружените сили на Украина.
Во неа се вели дека западните сили нема да бидат трајно стационирани во Украина, но тоа не е целосна забрана.
За чувствителното прашање за територијата – земјиштето што украинските војници го бранат и за кое умираат 11 години – нема да има предавање на остатокот од Донбас на Русија, а Украина ќе се обиде да ги врати окупираните територии исклучиво преку дипломатски канали. Ова е нешто што украинскиот претседател Володимир Зеленски веќе го прифати.
Општата амнестија за воени злосторства е исто така целосно отфрлена. Но, најважно е што во документот се споменуваат безбедносни гаранции.
Неколку функционери, вклучувајќи го и британскиот премиер Кир Стармер, зборуваа за тоа дека Украина ќе добие заштита слична на Член 5, што значи дека САД ќе бидат обврзани да застанат во нејзина одбрана ако Русија повторно нападне.
Тоа е клучно прашање за кое Украина вели дека не може да преговара. Не е јасно колку европски предлози влегле во најновата верзија, но германскиот канцелар Фридрих Мерц го нарекува договорот „значително изменет“ – и „на позитивен начин“.
Би-Би-Си пишува дека е тешко да се каже со сигурност како документот од план на Кремљ се претворил во нешто сосема друго, особено со луѓе како Стив Виткоф во просторијата.
Оригиналниот, про-Кремљски текст е базиран на средбата на Виткоф со рускиот претседател Путин оваа пролет, кога тој се врати цитирајќи ги контроверзните наративи на Русија речиси дословно. Овој нов предлог, според Би-Би-Си, изгледа како нешто на што Украина би можела да се согласи – еден ден.
Затоа Трамп се префрли од напаѓање на украинските функционери – за наводно „тотален недостаток на благодарност“ – на тврдења дека „нешто добро“ може да произлезе од нова рунда преговори. Но, колку добро? Сè уште нема индикации дека Русија е подготвена да се откаже од борбата освен ако не биде принудена.
„Путин е многу посигурен воено во моментов“, вели Татјана Становаја од Центарот Карнеги Русија Евроазија.
Таа ги наведува скандалот со корупција и политичката криза во Киев, проблемите со мобилизацијата и руските воени придобивки на терен – сето ова го одразува размислувањето на Путин. Во најдобар случај, велат некои, желбата на Трамп за брз договор даде нов импулс на потрагата по мир – за кој Украинците, под постојан напад, очајно копнеат.
Но, тешко е да се ослободиме од впечатокот дека деновите на интензивна дипломатија нè вратија таму каде што бевме, според Би-Би-Си.
„Руската позиција е: „Ги презентиравме нашите барања, па дали ќе ги прифатите или не?“ вели Становаја. „Ако да – ќе ја запреме војната. Ако не – само ќе почекаме додека не бидете подготвени.“