Во 2014 година, израелската пешадија претрпе големи загуби поради противтенковски мини, снајперисти и заседи, а стотици цивили беа убиени за време на борбите во северниот дел на Газа.
Израелските лидери се заканија дека Хамас ќе биде избришан од лицето на земјата и дека Газа никогаш повеќе нема да биде иста, но дали израелската војска може да ги постигне своите цели во една од најгусто населените области во светот каде што милитантната група се подготвувала за копнен напад со години?
Копнената инвазија на Појасот Газа предвидува урбана борба од куќа до куќа и носи огромни ризици за цивилното население. Воздушните напади веќе однесоа стотици животи, а повеќе од 400.000 луѓе ги напуштија своите домови во енклавата, пишува Би-Би-Си. Израелската армија, исто така, има за цел да спаси најмалку 150 заложници киднапирани од Хамас од пограничните области.
Четири војни до сега
Херзи Халеви, началникот на Генералштабот на израелските одбранбени сили (ИДФ), најави дека армијата ќе го „разбие“ Хамас, гаѓајќи го нејзиниот политички лидер. Но, дали постои крајна визија за тоа како треба да изгледа Газа по 16 години насилно владеење на Хамас?
„Мислам дека Израел не може да го „онеспособи“ секој член на Хамас“, изјави воениот аналитичар Амир Бар Шалом за Израелското воено радио. „Но, може да го ослаби толку многу што повеќе нема да има оперативни способности“.
Тоа изгледа како пореална цел, пишува Би-би-си, бидејќи Израел веќе водел четири војни со Хамас и секој обид да се запрат ракетите на таа милитантна група пропаднаа.
Портпаролот на ИДФ Џонатан Конрикус рече дека до крајот на војната Хамас повеќе не треба да има воен капацитет да „се заканува или убива израелски цивили“.
Хамас е подготвен
Копнената операција може да биде компромитирана од неколку фактори. Военото крило на Хамас, бригадите Ал-Касам, е подготвено за израелска офанзива. Беа поставени експлозиви и беа планирани заседи. Хамас ќе ја користи и својата огромна мрежа на подземни тунели.
Во 2014 година, израелската пешадија претрпе големи загуби поради противтенковски мини, снајперисти и заседи, а стотици цивили беа убиени за време на борбите во северниот дел на Газа. Ова е една од причините зошто Израел побара евакуација на 1,1 милион Палестинци од северната половина на Појасот.
Израелците веќе се предупредени дека војната може да трае со месеци, а мобилизирани се рекордни 360.000 резервисти. Клучното прашање е колку долго Израел ќе може да ја продолжи својата кампања ако се има предвид и меѓународниот притисок да се повлече.
Грижа за цивилите
Агенцијата на Обединетите нации за бегалци објави дека Газа брзо станува „пекол“. Бројот на загинати расте, пристапот до вода, струја и гориво е прекинат, а половина од населението во една од најгусто населените области во светот доби наредба да ги напушти домовите.
„Владата и армијата чувствуваат дека имаат поддршка од меѓународната заедница, барем од западните лидери“, смета Јоси Мелман, еден од водечките израелски новинари за безбедносни и разузнавачки прашања. Но, порано или подоцна сојузниците на Израел ќе реагираат ако видат снимки од цивили кои страдаат, додаде тој.
Голем дел од заложниците се Израелци, но има и многу странски државјани и оние со двојни пасоши, така што неколку влади, вклучително и САД, Франција и Велика Британија, имаат голем удел во операцијата и во безбедното ослободување на заложниците. Претседателот Емануел Макрон им вети на француско-израелските семејства дека нивните најблиски ќе се вратат дома: „Франција никогаш нема да ги напушти своите деца“.
Не е познато колку судбината на заложниците ќе влијае на планирањето на воените операции, а притисок има и врз израелските лидери внатре во земјата.
Амир Бар Шалом ја споредува ситуацијата со Олимписките игри во 1972 година, кога палестинските напаѓачи киднапираа израелски спортисти и убија 11 луѓе. Потоа беше започната операција за пронаоѓање и убивање на сите вклучени во чинот, а експертот верува дека израелската влада повторно ќе ги лови оние кои стојат зад киднапирањата. Спасувањето на толку многу луѓе во различни делови на Газа може да се покаже како премногу тешка задача дури и за израелската елитна командоска единица Сајерет Маткал. Хамас веќе се закани дека ќе ги убие заложниците за да спречи израелски напад.
Во 2011 година Израел размени повеќе од илјада затвореници за еден војник Гилад Шалит, кој пет години го држеше Хамас. Овој пат ќе размисли двапати за тоа бидејќи во таа размена еден од ослободените беше Јахја Синвар, денешниот политички лидер на Хамас.
Иран веќе се заканува
На успехот на операцијата ќе влијае и реакцијата на соседните земји. Египет, кој се граничи со Газа и веќе бара премин на хуманитарна помош преку граничниот премин Рафах, може да има зголемени барања.
„Колку повеќе цивилите од Газа страдаат поради воената кампања на Израел, толку повеќе ќе има притисок врз Египет да покаже дека не им го свртел грбот на Палестинците“, рече Офир Винтер од израелскиот Институт за национални безбедносни студии. Сепак, тоа нема да доведе до тоа Каиро да дозволи голем прилив на бегалци или да дејствува воено против Израел, смета тој.
Под лупа е и северната граница на Израел со Либан. Досега имаше неколку прекугранични напади меѓу Хезболах и Израел, но тие се уште не се претворија во нов воен фронт. Иран, главниот спонзор на тоа движење, веќе се закани со „нови боишта“ против Израел.
Американскиот претседател Џо Бајден затоа предупреди: „За која било земја, организација, секој што сака да ја искористи оваа ситуација, имам еден збор: немојте!“. САД веќе го испратија својот најголем носач на авиони во источниот Медитеран за да се осигураат дека неговата закана ќе биде сфатена сериозно.
Што е целта на Израел во Газа
Ако Хамас значително ослабне, прашање е кој ќе го замени. Израел ја повлече својата војска и илјадниците доселеници од Појасот Газа во 2005 година и нема намера да се врати таму како окупаторска сила. Офир Винтер смета дека промената на власта може постепено да доведе до враќање на Појасот под оковите на палестинската управа, која беше соборена од Хамас во 2007 година. Самоуправата моментално има моќ на Западниот Брег. А Египет би дочекал попрагматичен сосед, тврди Винтер.
Исто така, има повици за создавање на уште поширока тампон зона долж оградата со Газа за да се обезбеди поголема безбедност на израелските заедници. Поранешниот шеф на службата за безбедност Шин Бет, Јорам Коен, смета дека наместо постоечката, би била неопходна зона широка два километри, заштитена со огнено оружје. Каков и да е исходот од војната, Израел ќе сака да се погрижи слични напади никогаш да не се повторат, заклучува Би-Би-Си.