Нужност беше да се разбуди политички артикулираната уметничка сцена, требаше уште одамна да се појави, вели во интервју за А1 он, Искра Гешоска, културен работник, теоретичарка на културата и активистка, коментирајќи ги ајкулите во Вардар, дрвјата со очи и другите активистички акции кои го критикуваат Скопје 2014, а добија простор и во странските медиуми.
– Политичката стварност мора да биде тема на секој уметник, особено нејзиното критичко восприемање, артикулрање и производство на критички творечки глас во однос на целата социо-културна политичка димензија. Во вакви горки времиња уметникот е оној кој што би требало да погледне подлабоко и да ја отвори перспективата за она што политичкото сака да го сокрие, вели Искра Гешоска.
И додека едни критички ја артикулираат политичката реалност, другите се богато наградени од власта за својата послушност.
– Секој си го носи својот јад, секој си ја носи својата одговорност. И би ги повикала тие уметници да се замислат и да размислат за тоа каква трага тие ќе остават во историјата. Сметам дека е крајно неодговорно тоа шт го прават, бидејќи тие уметници што се добро наградени – тие се наградени од бедата, од сиромаштијата на овој народ и на оваа земја. Дали размислуваат дека нивните дела се резултат на нечии солзи, на нечија глад, нечие достоинство и основно право на живот, вели Гешоска.
Според неа, независниот културен сектор иако има голема улога во артикулирањето на борбата за демократизација на општеството, сега е помаргинализиран од кога и да е претходно.
– Независната култура е на работ на исчезнување, токму ако аргументираме од аспект на некакви буџетски формати на опстојување. Освен тоа, политички – овој сектор е бескрајно стигматизиран, провкуван и цензуриран. Тој секаде бил и секогаш бил тој критички глас во однос на социокултурните придвижувања и во однос на политичкото. Тој нуди нови читања на културата, културата не како нешто изолирано, нешто елитно и како нешто што постои само за експертите од областа на културата, туку како нешто што е длабоко политички и општествено вкотвено. Сега просторот на делување на независната култура е украден, вели Гешоска.
Таа е дел од регоналната платформа „Кооператива“ со седиште во Хрватска, која стимулира застапување за политичка релевантност на граѓанскиот и на независниот културен сектор, слично како и „Јадро“ во Македонија
– Неодамна имавме годишно собрание во Загреб и правевме анализа, беше дојдено до заклучок дека од сите земји во некошните југословенски граници, значи Македонија, Косово, Србија, Црна Гора, БиХ, Хрватска и Словенија, од сите овие земји – Македонија е најниското рамниште. Тоа беше срамно сознание. Поразувачки беше да се види огрмоната дискрепанца, огромната бездна меѓу нас и Хрватска или Словенија, па дури и во Србиј ае подобра ситуацијата. Ние сакаме да направиме застапувачки активности да се промени политичкиот дискурс за независниот сектор, рече Гешоска
Во рамки на активноста на Јадро, при крај и реализацијата на проектот на јавно цивилно партнерство што платфрмата за независна култура го прави заедно со Општина Центар.
Александра Бубевска
Благодарност до кафе клуб „Менада“.