Постојат очекувања, особено од некои земји-членки, дека сите кандидати целосно ќе се придржуваат кон заедничката надворешна и безбедносна политика, а дека тоа би подразбирало и воведување на сите пакети санкции против Русија, што Србија нема да го стори, изјави министерот за европски интеграции Немања Старовиќ.
Зборувајќи за пораките од ЕУ дека Србија треба да се дистанцира од Москва и Пекинг, Старовиќ рече дека двата основни принципи на надворешната политика на Србија се воена неутралност и политичка независност, и дека, кога станува збор за процесот на пристапување кон ЕУ, обврска на Србија е постепено да ја усогласува својата надворешна политика со заедничката надворешна и безбедносна политика на ЕУ.
„Го правиме тоа, многу сум задоволен што нашата стапка на усогласеност е 63 проценти, 12 проценти повеќе отколку што беше во ова време минатата година. Покажавме дека ја исполнуваме нашата обврска постепено да го зголемуваме нивото на нашата усогласеност“, рече Старовиќ.
Тој потсети дека Србија се придржува до заклучоците на Советот за национална безбедност усвоени на 25 февруари 2022 година и додаде дека овие заклучоци „го поминале тестот на времето“ и се покажале како единствениот правилен пат.
„Тие имплицираат осуда на пропаѓањето на територијалниот интегритет на секоја земја-членка на Обединетите нации, вклучително и Украина, застапување за мир, обезбедување хуманитарна поддршка на ранливото население, но и одбивање да воведе економски санкции кон никого“, рече Старовиќ.
Тој, исто така, нагласи дека Србија е многу блиску до спроведување на изборите за членовите на Советот на РЕМ и усвојување на Законот за Единствениот избирачки список, што повторно ќе ја отвори можноста за отворање на Групата 3 до крајот на годината, и нагласи дека признавањето на таканареченото Косово не е формален услов за членство во ЕУ.
На прашањето дали таканареченото Косово е „најголемата пречка и предизвик“ на патот на Србија кон ЕУ, Старовиќ рече дека признавањето на Косово не е формален услов и дека обврската за постигнување сеопфатен правно обврзувачки договор за нормализација на односите меѓу Белград и Приштина е дефинирана во преговарачката рамка, имено во Поглавјето 35.
„Секако, некои ја вклучуваат обврската за меѓусебно признавање во ова, но тоа не е напишано никаде, бидејќи ако беше така дефинирано, секако немаше да има ништо на нашиот пат кон членство во ЕУ, бидејќи примарна грижа на сите е заштитата на виталните национални интереси“, нагласи Старовиќ.
Тој изјави дека, што се однесува до политичката група чиј пат „го трасираше претседателот Александар Вучиќ“, не станува збор за откажување од виталните национални интереси и изрази верување дека со сето ова, Србија може да напредува на својот пат кон членство во ЕУ.
Тој додаде дека постои одреден вид формула според која ниедна земја-кандидат не може да стане полноправна членка ако има нерешени или нерешени територијални спорови, но дека Кипар, на пример, стана членка во 2004 година, иако не контролира една третина од својата територија, пренесува „Спутник“.
„Гледаме дека сега има одредена промена во пристапот кога се зборува за некои други земји-кандидатки, слушаме изјави дека фактот што Украина или Молдавија не ја контролираат целосно својата територија не треба да значи дека нивниот пат кон членство во ЕУ е затворен. Мора да бидеме подготвени да ги користиме ваквите преседани и промени во пристапот за да ги оствариме нашите национални интереси“, нагласи Старовиќ.