Би-би-си
Ги нарекуваат Генерација З – или, накратко, Ген З – и за нив милениумците се „старите“.
Генерацијата З нема апсолутна почетна точка (или дури и јасна крајна граница), но се однесува на оние родени по средината до крајот на 1990-тите.
Родени околу новиот милениум, овие деца влегоа во дигиталниот свет и научија како да се справат со него. Но, како го сторија тоа?
Завршени ученици од училиштата зборуваат за пријателства, флертување, пораки и мимови – нивниот дигитален младешки живот, всушност – и откриваат какви лекции научиле.
Повеќето од нас живеат со социјални мрежи на дофат на раката, но тие не ги формираат сите нас.
„Некои возрасни сакаат да не нарекуваат Генерација З“, вели Симон. „Може да не викате како сакате, но ние знаеме што не разликува од другите“.
Таа и нејзините пријатели признаваат дека се уникатни по тоа што пораснале и „се развивале“ бидејќи светот се префрлил од преклопни мобилни телефони во ерата на паметните телефони – и тие не можеле да ги прашаат возрасните околу нив за совет или насоки за технологија.
„Кога бевме тинејџери, светот на интернетот растеше толку брзо што возрасните не можеа да останат во чекор со тоа. Немавме друг избор освен да учиме за себе “, вели таа.
„Нашите родители штотуку почнуваат да се движат во социјалните мрежи, но кога започнавме средно училиште, како што се обидувавме да сфатиме кои сме, моравме сами да се справиме со нив“.
Тие требаше да научат од своите грешки додека ги правеа, затоа што во тоа време не знаеја какви се тие грешки.
Тоа ги обликуваше како луѓе и го обликуваше начинот на кој учат.
Растењето во Генерацијата З се сведуваше на учење како да се дружат преку интернет, но имаше и предизвици кога станува збор за пријателства во живо.
И социјалните мрежи можат да имаат огромно влијание врз љубовните врски. На пример, земете ја омилената социјална платформа за тинејџери Снепчет.
Таа имаше алгоритам што создал список на „најдобри пријатели“ на една личност, врз основа на тоа со кого најмногу разговарал во рамките на апликацијата – ова довело до расправии и тензии меѓу групите. Што ако нечие момче имало друга девојка на неговата листа на најдобри пријатели?
„Пријателствата можеше да се остварат или да одат, само преку социјалните мрежи“, вели Тина. Не беше секогаш лесно да се сфати како да прочитате порака што сте ја добиле од пријател. Дали е тоа да се толкува на овој или друг начин? Дали тој навистина е лут или само се шегува?
И, тие не можеа да се потпираат на возрасните, за добивање потребен совет.
„Незгодно беше да разговарате со родителите“, вели Симон. „Кога имаше проблеми на игралиштето, мајка ти многу добро знаеше како да се справи со нив. Но, на интернет, за двајцата беше ново.“
За Генерацијата З, воспоставувањето врска со некој започнува преку интернет, вели Симон. Претходно, ако ве интересираше некој, прашувавте за неговиот број, и „сега е тоа: дали можам да те додадам на Снепчет?“
Прво е флертување преку интернет и следење на социјалните мрежи, што продолжува со „опционалното допаѓање“ на една од постарите постови – нешто што беше одамна за да стане јасно дека сте ја виделе целата своја сметка.
Следната фаза е кога разговарате преку интернет, и ова може да биде предизвик: напорите меѓу одговорите може да доведат до паника и неизвесност.
„Да се има љубовен живот на интернет не секогаш функционира, но понекогаш се случува“, вели Симон, кој започна да се дружи со девојка во Германија преку интернет на 15-годишна возраст – тие имаа слични интереси, и двете ги следеа истите луѓе на тие на крајот „се собраа“ преку фандомска заедница.
Ќе одеа на спиење преку повик на ФејсТајм за да добијат чувство да бидат заедно. Наскоро, пријателите на Симон сакале да ја запознаат и нејзината девојка, па масовно да се вклучат во групните разговори.
Сепак, на крајот, врската станала премногу бурна и тие раскинаа.
Тие се разликуваат околу тоа кои се како луѓе, вели Симон, но и затоа што онлајн елементот станал премногу напорен: „Имав чувство дека никогаш не би можел да го исклучам телефонот“.
Денес, не разговара со луѓето преку интернет онолку колку порано. Не сака да се занесе и се обидува да живее во сегашниот момент.
Но, таа е сигурна во една работа: „Љубовта е љубов, и тоа важи и преку интернет“.
Кибер малтретирањето беше широко распространето – луѓето биле во навика да се снимаат едни со други без дозвола и да го објавуваат на интернет.
Алис се сеќава како гледала група девојчиња нејзина слика од нејзините пријатели на Инстаграм, како зумираат на лицето и се смеат на него.
Страшно беше да се чувствувате како жртва на малтретирање, но неоснованите обвинувања, исто така, претставуваат голем проблем.
На 13-годишна возраст, Тина беше донесена во канцеларијата на дежурен учител и обвинета дека испраќала грди пораки до еден од нејзините добри пријатели преку Блекбери Месинџер (ББМ).
Но, таа не била на ББМ со недели.
„Навистина сакав да докажам дека не сум јас, но сите докази сугерираа дека сум“, вели Тина. „Некој го копираше мојот профил на BBM“.
На крајот, нејзината мајка беше во можност да потврди дека не е таа и таа беше ослободена од сите обвиненија, но иако беше невина, засегнатото пријателство претрпе штета и двете се оддалечија една од друга.
Никогаш не го заборави тоа искуство: „До ден-денес, се уште не знам кој го стори тоа. Се уште не знам кои биле причините или мотивите“.
Од попозитивна страна, животот на интернет може да ви го олесни пронаоѓањето сродна душа, без разлика каде се наоѓате во светот.
Симон вели дека кога имала 13 години, ја открила Хелен Бонам Картер преку филмовите Хари Потер и веднаш била привлечена од нејзината индивидуалност.
„Кога таа за прв пат ме инспирираше, отидов на Инстаграм“, вели Симон.
Потоа, таа откри сметки на други луѓе кои исто така ги инспирира – што беше сосема ново искуство преку Интернет. „Беше како да можев да најдам луѓе кои размислуваат исто како мене“, вели Симон. „Кога се упатив на Инстаграм, како да влегов во универзумот на случајноста.
За Ген-З, фандомите обезбедуваат безбедно засолниште (или дом за субкултура), каде што фановите можат да ги исполнат и споделат заедничките интереси, да најдат и да ги зајакнуваат, и генерално се чувствуваат како да го пронашле своето племе.
Откако ја пронајде оваа заедница, Симон отвори своја сметка и следеа многу пријателства преку интернет.
Иако овие интернет-врски беа уникатни на некој начин, тие во суштина беа исто како и секое друго пријателство.
„Очигледно не можете физички да поминете време со нив“, вели Симон, но „имате некој да му се доверите, можете отворено да им кажете што мислите. Мислам дека можете исто така да се поврзете ментално и потоа да цвета пријателството“.Другите обожаватели што таа ги запозна на интернет беа претежно на возраст меѓу 14 и 16 години: млади луѓе кои веројатно бараат заедница за себе затоа што во реалниот живот се чувствуваат како маргина.
Социјалните мрежи им обезбедија на Симон и на луѓето со кои таа се запозна со нов вид слобода, вели таа. „Немаше никој што те познаваше напроти тоа како сакаш да се претставиш“.
Симон, која има мешано расно потекло, вели дека понекогаш растењето околу луѓе што не личат на вас е предизвик. Според неа, немало расизам, но може да има недостиг на разбирање: на пример, сите секогаш беа фасцинирани од нејзината афро фризура.
Но, на интернет, националноста, етничката припадност и расата само исчезнаа: „Никој не можеше да ја види мојата коса“, вели Симон. „Никој не можеше да стигне и да ме праша зошто е намачкана!“
Нешто друго што научи Ген-З е нов начин на комуникација едни со други, без оглед каде потекнуваат преку интернет.
„Бидејќи пораснавме со тоа, развивме свои начини на шегување, начини да пренесеме различни видови на информации“, вели Симон.