Серијата „Zero day“ на Нетфликс веќе привлекува големо внимание, а многу фанови велат дека ја гледале на едно седнување. Во овој напнат трилер играат Роберт де Ниро, Џеси Племонс и Лизи Каплан.
Серијата го следи поранешниот претседател (Де Ниро) кој формира специјална работна група за да одговори на масовен сајбер напад.
Серијата е достапна за секого, но Zero Day исто така прикажува термин кој редовно се користи во сајбер безбедноста. Иако ситуацијата во серијата – масовен сајбер напад кој парализира повеќе системи и оперативни системи истовремено – е измислена, теоретски е возможна.
Најблискиот реален пример за таков настан е инцидентот CrowdStrike минатата година, кога милиони системи на Microsoft Windows беа компромитирани. Сепак, тоа не се случи поради сајбер напад, туку поради неуспешно ажурирање.
Серијата Zero Day на Нетфликс прикажува застрашувачко сценарио, но што всушност значи терминот zero day како што е претставено во серијата?
Во сајбер безбедноста, терминот zero day се користи за опишување на ранливоста во софтверот која сè уште не е закрпена. Името zero day доаѓа од фактот дека ранливоста е позната на производителот, но сè уште нема достапна поправка – така што има „нула денови“ за да се реши проблемот пред напаѓачите да го искористат. Затоа производителите на оперативни системи се тркаат со времето за да објават лепенка пред деталите за ранливоста да дојдат до рацете на хакерите.
Во серијата на Нетфликс, терминот zero day го користи претседателката Евелин Мичел (Анџела Басет) додека таа го информира нејзиниот претходник (Роберт Де Ниро) за масовен сајбер напад што ги затвора клучните услуги, вклучително и метрото, деловните сектори и воздушниот сообраќај.
Сепак, серијата не е само за нула-ден пропусти во оперативен систем, како што е iOS. Експертите се сомневаат дека напаѓачите истовремено експлоатирале повеќе нула-ден пропусти во различни оперативни системи – iOS, Google Android, Windows, па дури и во индустриските контролни системи SCADA, кои управуваат со критична инфраструктура, како што се електраните. Значи, серијата покажува како напаѓачите искористувале повеќекратни ранливости во нула-денот истовремено, успевајќи да ги парализираат сите системи во исто време како дел од масовен сајбер напад.
Во реалниот живот, различни групи на напаѓачи ги искористуваат ранливите точки на нула ден, а нивните мотивации можат да бидат финансиски или политички, особено кога станува збор за сајбер закани спонзорирани од државата.
Во серијата „Zero day“, експертите се сомневаат дека напаѓачите поддржани од државата, најверојатно Русија, се одговорни за нападот.
Дали навистина може да се случи напад „Нулта ден“?
Сајбер нападот прикажан во серијата на Нетфликс Zero Day изгледа застрашувачки, но колку е реален? Експертите сметаат дека ваквото сценарио е малку веројатно.
„Иако е можно да се искористат ранливите точки на нула дена за да се нападне критичната инфраструктура, тешко е да се замисли напад кој истовремено би ги загрозил различните и дистрибуирани системи низ целата земја“, вели Бен Хачисон, водечки консултант во Black Duck.
„Ова ќе бара од напаѓачот да компромитира повеќе широко дистрибуирани системи, секој со свои сложени безбедносни протоколи и ограничувања“.
„Серијата прикажува колективен напад кој истовремено влијае на интернетот во сите сектори и индустрии, што изгледа катастрофално“, вели Џејк Мур, глобален советник за сајбер безбедност во ESET.
Сепак, тој смета дека шансите да се случи такво нешто се „сè уште многу мали“.
„Сајбер-катастрофа може да се случи на различни начини, но најопасното сценарио би било истовремен насочен напад врз критичната инфраструктура – банки, болници и владини институции“, вели Мур.
„Сепак, имаме толку многу резервни безбедносни системи во комуникациските мрежи што би било потребно нешто навистина големо за да предизвика целосен колапс на сите системи“.
Така, иако Zero Day на Нетфликс прикажува нешто што е технички возможно, таквото сценарио тешко би се одиграло во реалниот живот на начинот на кој е прикажано во серијата.
На крајот на краиштата, ова е телевизиска фикција – уживајте во неa како напнат трилер, без да се грижите премногу за неговата реализација.