Европската Унија разгледува низа можни „одмазднички“ потези против Русија по серијата инциденти со беспилотни летала и наводни саботажи низ целиот континент, објавува Политико, повикувајќи се на високи европски претставници и дипломати. Во комбинација со откритието на Волстрит журнал дека Германија подготвила класичен воен план за потенцијална конфронтација со Москва, ова открива многу поостра промена на расположението во европските престолнини.
Според Политико, земјите од ЕУ разгледуваат низа сценарија, од заеднички офанзивни кибероперации против руски цели до забрзани, вонредни воени вежби под покровителство на НАТО. Меѓу опциите е координирано објавување на хибридни напади за кои се обвинува Москва, со цел „да се повлече јасна линија“ околу она што Европа го смета за неприфатливо.
Латвискиот министер за надворешни работи Бајба Браже рече дека времето за пасивност е завршено:
„Русите постојано ги тестираат границите на она што е дозволено. Потребен е проактивен одговор. Пораката ја испраќаат дејствија, а не зборови.“
Како примери за контроверзни инциденти, Политико ги наведува беспилотните летала што се појавија во Полска и Романија, блокирање на GPS и неколку случаи на саботажа на полските железници.
Сепак, европските претставници признаваат дека предизвикот е од обем – како да се одврати Москва без да се премине прагот што Кремљ би можел да го протолкува како директна ескалација.
Шведскиот генерал Микаел Класон повика на крај на она што го нарече „парализирачки страв од ескалација“:
„Не можеме да си дозволиме да се плашиме. Мора да покажеме цврстина.“
Иако во Брисел се зборува за „проактивност“, нема јасен консензус за тоа што тоа значи во пракса. Членка на НАТО за Политико вели дека алијансата останува одбранбена организација, но дека „асиметричните одговори“ имаат место во идните политики.
Друг извор од НАТО нагласува дека „дефинитивно се потребни повеќе напори во хибридните операции“.
Според полскиот експерт за хибридни закани Филип Бријка, офанзивните кибер операции би можеле да бидат насочени кон системи што ги поддржуваат руските воени операции против Украина. Можни цели вклучуваат:
економската зона Алабуга во Татарстан,
енергетска инфраструктура,
железнички возови што транспортираат воена опрема.
Неименуван висок воен функционер повикува на поблиска соработка со земјите што „добро ја разбираат Русија“, особено во областа на информациското војување.
Паралелно со дебатите во ЕУ, „Волстрит џурнал“ открива дека група високи германски офицери изработиле сеопфатен план за војна со Русија – документ на кој се работи повеќе од две и пол години.
Според изворите:
Планот предвидува ангажирање на до 800.000 војници – германски, американски и сојузнички, и детално ги специфицира рутите на движење на трупите, пристаништата, реките, железничките линии, автопатите, а внимание се посветува на логистиката, снабдувањето и заштитата на трупите.
Тоа е прв документ од ваков вид од крајот на Студената војна и, според „ВСЈ“, претставува „враќање кон размислувањето од Студената војна“, но во значително посложена, модерна средина каде што слабостите на инфраструктурата и намалената армија претставуваат сериозни пречки.
Германските претставници наводно веруваат дека Русија би можела да биде воено подготвена да го нападне НАТО уште во 2029 година, додека некои од авторите на планот веруваат дека „хибридните операции“ би можеле да го забрзаат тој временски рок.
Еден од авторите на планот изјави за WSJ:
„Целта е да се спречи војна. Ако непријателот знае дека не може да успее, помала е веројатноста да нападне.“
Москва ги отфрла обвинувањата: „Западот веќе води хибридна војна“
Кремљ постојано негираше вмешаност во саботажа низ цела Европа. Портпаролот Дмитриј Песков ги нарече таквите обвинувања „неосновани“, но истакна дека „ги има сè повеќе и повеќе“.
Руското Министерство за надворешни работи возвраќа дека токму Западот води целосна хибридна војна против Русија со години. Министерот Сергеј Лавров предупредува:
„Колективниот Запад објави целосна хибридна војна против нас. Тешко е да се предвиди колку долго ќе трае, но јасно е дека сите ќе ги почувствуваат последиците.“
Извештаите на Politico и WSJ прикажуваат слика за Европа која излегува од реактивна фаза и влегува во стратешки редизајн – од хибридно одвраќање, до дигитални операции, до детални воени планови.
Како оваа промена ќе влијае на односите меѓу Москва и Брисел зависи од степенот до кој ЕУ ќе успее да најде рамнотежа помеѓу покажување сила и избегнување директна ескалација со нуклеарна енергија.
Но едно е јасно, политичката атмосфера во Европа повеќе не е онаа од 2014 или 2022 година – таа е многу потесна, понервозна и посвесна дека просторот на „сивите зони“ нагло се стесни.