Предвремените избори за претседател на Република Српска ќе се одржат во недела, а малку повеќе од 1,2 милиони регистрирани гласачи ќе имаат можност да изберат еден од шесте кандидати чии имиња се на гласачките ливчиња.
Изборите беа распишани откако Милорад Додик, кој беше избран за претседател на РС во 2022 година, го изгуби мандатот врз основа на конечната пресуда со која Судот на Босна и Херцеговина го осуди на една година затвор за непочитување на одлуките на високиот претставник на меѓународната заедница.
Иако гласачите ќе можат да одлучат за шест кандидати, аналитичарите проценуваат дека главната трка ќе се води помеѓу актуелниот министер во владата на РС, Синиша Каран, кој е избор на Додик и беше предложен во име на владејачката Алијанса на независни социјалдемократи (СНСД), и Бранко Блануша, професор на Факултетот за електротехника во Бања Лука, чија кандидатура ја предложи Српската демократска партија (СДС) и ја поддржа мнозинството опозициски партии.
Овие избори се сметаат за тест за политичкото влијание на Додик по неговата осуда и разрешување, како и мерката со која му се забранува шест години да извршува функции во сите владини тела, бидејќи тој беше најважната личност на собирите каде што требаше да биде промовиран Каран.
„Се чини дека дури ни јавноста не е јасна за тоа кој е всушност кандидатот, бидејќи за време на кампањата Додик упорно се обидуваше да се претстави како претседател на РС“, изјави Ивана Корајлиќ од Транспаренси Интернешнл (ТИ), која го следеше текот и регуларноста на предизборната кампања во која СНСД потроши повеќе од 300.000 евра, а СДС дури четири пати помалку, односно само околу 70.000 евра.
Централната изборна комисија на Босна и Херцеговина (ЦИК) објави дека во недела ќе бидат отворени 2.211 избирачки места, додека 139 мобилни тимови ќе работат на терен.
СИП акредитираше 639 набљудувачи за следење на изборниот процес, од кои 515 се од невладини организации, а 99 од меѓународни организации, вклучувајќи ја и ОБСЕ, додека уште 25 набљудувачи беа делегирани од политички партии.
Се проценува дека трошоците за спроведување на овие избори ќе изнесуваат нешто повеќе од 3,3 милиони евра.