Здружението на новинари на Македонија (ЗНМ) денеска одржа прес конференција на која беше јавно презентирана одлуката на Судскиот Совет која претставува важен чекор за слободата на медиумите и безбедноста на новинарите во Македонија.
На 10 октомври годинава, Судскиот Совет донесе дисциплинска мерка – јавен укор за судијата Јованка Спировска Панева, со која се потврди дека таа незаконски и забранила на јавноста да го следи соочувањето на рочиштето, помеѓу бизнисменот Кочо Анѓушев и колешката Цветковска за случајот „Фероинвест против медиумот ИРЛ“, постапка со која новинарите беа спречени да ги информираат граѓаните за овој важен судски процес.
Во одлуката на Судскиот Совет јасно е наведено дека, „исклучувањето на јавноста за време на судските рочишта претставува груба повреда на транспарентноста и правото на информирање, што е од суштинска важност за слободата на медиумите.“
Драган Секуловски, директорот на ЗНМ истакна дека со постапката на судијата за отстранување на новинарите од судница директно се напаѓа медиумската слобода, причина заради која одлуката на Судскиот совет е позитивен пример за заштита на слободата на изразување.
„Оваа постапка на судијата Спировска Панева се смета за сериозна професионална грешка и директен напад врз медиумските слободи во спротивност со Законот за парнична постапка. Токму затоа одлуката претставува пресвртница за медиумската заедница. Со ова се испраќа јасна порака дека слободата на информирање мора да биде заштитена. Истовремено, ова е чекор кон гарантирањето на транспарентноста на судските постапки и дека законите мора да се почитуваат од сите судии“– рече Секуловски.
На 19 октомври 2023 година, ЗНМ поднесе претставка до Судскиот Совет, барајќи одговорност од судијата Спировска Панева поради исклучувањето на јавноста од рочиштето од горенаведениот случај, како и поведување на дисциплинска постапка. ЗНМ активно учествуваше на сите четири расправи пред Комисијата составена од тројца судии, презентирајќи релевантни докази што го потврдуваат неправилното постапување на судијата.
Одлуката на Судскиот Совет покажува дека безбедноста и слободата на новинарите се од суштинско значење за демократските процеси, а транспарентноста на судските власти е неопходна.
ЗНМ вложи многу напори во овој случај, и конечната одлука е потврда за значењето на јавниот интерес и правото на информирање од судски рочишта, што треба да биде порака кон сите судии.
За потсетување, случајот се однесува на сторијата „Заговор против воздухот“, објавена на 24 октомври 2023 година од Истражувачката Репортерска Лабораторија (ИРЛ). Реакциите по овој случај доведоа до протести од страна на новинарите и медиумските работници, кои јавно го изразија својот револт против неправдите.
Исто така, пресудата против ИРЛ, со која судот си додели улога да одредува кој смее, а кој не смее да биде новинар, предизвика бурни реакции од страна на Европската Федерација на новинари.
Токму затоа, сметаме дека одлуката на Судскиот Совет за донесување дисциплинска мерка ќе служи како поттик за судските власти во иднина да ја препознаат и заштитат важноста на слободата на изразување и јавниот интерес.