Под Појасот Газа, Хамас изгради таен лавиринт од тунели, а Израел соопшти дека делови од тој тунел биле нападнати од армијата, пренесува Би-би-си. Портпаролот на израелските одбранбени сили (ИДФ) изјави дека Газа е поделена на два слоја: едниот се цивили, а другиот Хамас. Нивната цел, објасни тој, е тој втор слој.
„Ова не се бункери за цивилите во Газа. Тие се само за Хамас и другите терористи за да можат да продолжат да гаѓаат so ракети кон Израел, да планираат операции, да инфилтрираат терористи во Израел“, соопшти ИДФ.
#Hamas has shown its underground storage and tunnels. pic.twitter.com/dxFtHbjO6O
— Jack Straw (@JackStr42679640) October 9, 2023
Тешко е да се процени колкав е овој лавиринт, но Израел му го дал името „Метро во Газа“, бидејќи се верува дека се протега под територијата долга само 41 километар и широка 10 километри. По конфликтот во 2021 година, ИДФ откри дека уништиле повеќе од 100 километри тунели во воздушните напади. Хамас, пак, тврдеше дека неговите тунели се протегале на 500 километри и дека биле погодени само 5 отсто.
Какви тунели се овие?
Изградбата на тунелот започна во 2005 година, но работата се забрза откако Хамас ја презеде контролата врз Појасот две години подоцна, што ги натера Израел и Египет да почнат да го ограничуваат движењето на стоки и луѓе од безбедносни причини. Речиси 2.500 тунели беа користени за шверц на комерцијални стоки, гориво и оружје од Хамас и други милитантни групи.
Во 2013 година, ИДФ откри тунел долг 1,6 километри и длабок 18 метри обложен со бетонски покрив и ѕидови што водат од Појасот кон копното во близина на израелски кибуц, откако жителите слушнале чудни звуци. Следната година Израел нагласи дека треба да биде уништен, а неговите сили потоа уништија повеќе од 30 тунели.
If anyone didn’t know, over the years Hamas has dug in the Gaza Strip kilometers of underground concrete bunkers 20 meters deep , connected by tunnels with numerous exits to residential areas.
These underground complexes are very reminiscent of the shelters that the soldiers of… pic.twitter.com/J83Kmql6VL
— Sprinter (@Sprinter99800) October 8, 2023
„Прекуграничните тунели се претежно рудиментирани, што значи дека немаат речиси никакви утврдувања. Тие се ископани со еднократна цел – инвазија на израелска територија“, вели д-р. Дафне Ричемонд-Барак, експерт за подземна војна која предава на Универзитетот Рајхман во Израел.
„Тунелите во Газа се различни бидејќи Хамас ги користи редовно. Веројатно е поудобно да се биде во нив долго време. Тие дефинитивно се опремени за подолго, одржливо присуство“, додаде таа.
Лидерите се кријат таму, имаат командни и контролни центри, ги користат за транспортни и комуникациски линии. Тие се опремени со електрична енергија, осветлување и железнички пруги. Може подолго време да се движат и да седат внатре“, откри Ричемонд-Барак и рече дека Хамас ја „усовршил“ изградбата на тунели и војувањето во последниве години, додека ги набљудува тактиките на сириските бунтовнички борци во Алепо и џихадистичките милитанти од групата Исламска држава (ИД) во Мосул.
Хамас има техники за израелски напади?
Се верува дека тунелите во Газа се на дури 30 метри под површината, а влезовите се наоѓаат на долните катови на куќите, џамиите, училиштата и другите јавни згради за да не бидат разотркиени милитантите. Исто така, можно е милитантите на Хамас да го користеле прекуграничниот тунел за време на нападот минатиот викенд во Израел, бидејќи има извештаи дека излезот од тунелот бил откриен во близина на Кибуц Кфар Аз, каде што биле убиени десетици цивили.
Д-р. Ричмонд-Барак рече дека тоа би било шок, но нагласи дека ниту еден систем за откривање тунели не е безбеден.
„Затоа тунелите се користат во војна уште од античко време, бидејќи не постои начин да се спречи тоа“, објасни. Таа предупреди дека се верува дека ИДФ ќе ја уништи целата тунелска мрежа на Хамас во Газа.
„Хамас е многу добар во користењето жив штит. Штом нападот е неизбежен и тие ќе го знаат тоа, ќе стават невини цивили на врвот на зградите. Ова го принуди Израел многупати да ги откажува нападите“, рече др. Ричмонд-Барак. Таква техника, додаде таа, може да користи и Хамас во тунелите, што може да доведе до голем број човечки жртви.
Израелците би можеле да испратат беспилотни летала во тунелите
Мрежата од тунели може да ги поткопа предностите на ИДФ – во однос на технологијата и разузнавањето и да ја зголеми тежината на војувањето во урбаните средини и да претставува смртоносна закана за израелските трупи, откри др. Ричмонд-Барак.
„Пред сè, Хамас имаше доволно време да ја изработи целата мрежа со стапици“, рече таа.
„Тие би можеле да киднапираат војници во ненадејни напади. И тогаш ги имате сите други ризици – да останете без кислород, да се борите со непријателот во борба еден на еден и да спасувате ранети војници, што станува практично невозможно.
Колин Кларк, директор за истражување во безбедносната консултантска компанија Soufan Group, рече дека Израел може да испрати беспилотни летала и беспилотни возила во тунелите за да ги мапираат и да ги идентификуваат стапиците пред да влезат војниците. И воените авиони би можеле да фрлаат бомби за „разбивање бункери“, кои продираат длабоко во земјата пред да се детонираат. Сепак, тие би претставувале ризик од колатерална штета поради густиот урбан терен.