Романија би можела да го избере својот прв екстремно десничарски претседател во недела на, според многумина, клучни избори за членката на ЕУ и НАТО што се граничи со Украина.
Екстремно десничарскиот политичар Калин Георгеску, поранешен висок државен службеник, ја шокираше источноевропската нација со победата во првиот круг од претседателските избори на 24 ноември.
Во недела, во вториот круг, тој ќе се соочи со Елена Ласкони, градоначалничката на еден мал романски град.
Се стравува дека под Георгеску, земјата, чие стратешко значење порасна по нападот на Русија врз Украина, ќе се приклучи на екстремно десничарскиот блок на ЕУ и ќе го поткопа европското единство кон Русија, кон која Букурешт го впери прстот за мешање во првиот круг од изборите.
„Исходот од вториот круг од претседателските избори се смета за референдум за идната надворешнополитичка ориентација на земјата“, изјави за АФП Мариус Гинеа, политиколог од Универзитетот ЕТХ во Цирих.
Во пресрет на вториот круг, Ласкони истакна колку е голем влогот на овие избори во една од најголемите земји-членки на ЕУ, со околу 19 милиони жители.
Новинарот кој стана политичар предупреди дека земјата се соочува со „егзистенцијална битка“ и „историски конфликт“ меѓу оние кои сакаат да ја „зачуваат младата романска демократија“ и оние кои сакаат „да се вратат во руската сфера на влијание“.
Социјалдемократскиот премиер во заминување Марсел Чолака го поддржа 52-годишниот Ласкони, кој ја ужива поддршката и од либералите.
Анкетите, кои не успеаја да го предвидат успехот на Георгеску во првиот круг, сега му даваат 58 отсто поддршка, а на Ласкони 42 отсто.
Откако во минатото го пофали рускиот претседател Владимир Путин, 62-годишниот Георгеску сега избегнува да одговара на прашања за неговата проруска ориентација.
Тој е критичар на Европската унија и НАТО, но тврди дека не се залага за нивно напуштање, туку сака да ја стави Романија „на светската мапа“.
Како и неговиот идол, новоизбраниот американски претседател Доналд Трамп, Георгеску се противи на каква било воена помош за Украина.
Неговиот националистички дискурс натопен во мистицизам ги зафати социјалните мрежи, особено TikTok, а неговите видеа имаат милиони прегледи.
Соединетите Држави предупредија во средата на „сериозни негативни последици“ доколку Романија се оддалечи од Западот.
„Тешко заработениот напредок на Романија во закотвувањето во трансатлантската заедница не може да биде поништен од странските актери кои сакаат да ја оддалечат романската надворешна политика подалеку од западните сојузи“, рече портпаролот на Стејт департментот, Метју Милер.
Во соседна Молдавија, проевропската претседателка Маја Санду повика во видео порака да гласаат за „силна европска и слободна Романија“.
Грузиската прозападна претседателка Саломе Зурабишвили, исто така, јавно објави дека сака Ласкони да победи.
Иако улогата на претседателот е главно церемонијална, шефот на државата има значителен морален авторитет и влијание врз надворешната политика на Романија.
Претседателот назначува и нов премиер, клучна улога за него, особено што на парламентарните избори минатиот викенд беше поделен парламент.
Владејачките проевропски социјалдемократи победија на изборите, но екстремно десничарските партии остварија големи придобивки и обезбедија една третина од гласовите севкупно.
Четири проевропски партии со апсолутно мнозинство во парламентот во средата потпишаа договор за формирање коалиција. Тие ветија „стабилност“ и ги повикаа гласачите „да го отфрлат изолационизмот, екстремизмот и популизмот“.
Ниту од падот на комунизмот во 1989 година, Романија нема забележано толку екстремно десничарско потиснување, поттикнато од гневот поради инфлацијата и стравувањата поради руската војна во соседна Украина.
Во понеделникот романскиот Уставен суд ги потврди резултатите од првиот круг од претседателските избори.
Ова дојде откако романските власти тврдеа дека TikTok дозволил руско влијание и „преференцијален третман“ за Георгеску, што социјалната мрежа го негираше.
Неколку документи поврзани со наводно влијание врз првиот круг од претседателските избори беа декласифицирани во средата.