Европските земји се зафатени со работа на план Б за да спречат Украина да остане без готовина на почетокот на следната година, во случај договорот за користење на замрзнатите руски средства за финансирање на воените напори на Киев да пропадне, пишува Политико.
На самитот пред еден месец, лидерите на Европската Унија се надеваа дека ќе се согласат за предлогот за користење на имобилизираните резерви на Москва за „кредит за репарација“ од 140 милијарди евра за Украина. Сепак, идејата наиде на жесток отпор од Барт де Вевер, премиерот на Белгија, земјата каде што се наоѓаат парите.
Сега, како што мировните преговори се интензивираат, а Киев останува без готовина, прашањето за руските средства стана уште поитно.
„Ако не дејствуваме, други ќе дејствуваат пред нас“, рече еден функционер на ЕУ, кој, како и другите цитирани, сакаше да остане анонимен за да зборува слободно.
Европските претставници сугерираат дека новата мировна иницијатива на Доналд Трамп би можела да помогне во зајакнувањето на поддршката за планот. Според тој план, парите би биле вратени во Москва само во неверојатниот сценарио Русија да се согласи да плати воени репарации.
И покрај интензивните разговори меѓу Белгија и Комисијата, Де Вевер останува загрижен за законските обврски и ризикот од одмазда од Москва. Затоа експертите во Брисел сега се свртуваат кон план Б за да ѝ помогнат на Украина ако предлогот за заем за репарации не е подготвен за самитот на лидерите на ЕУ на 18 декември.
Една опција што добива на интензитет е „мостовен“ заем, финансиран со задолжување од ЕУ, за да се одржи Украина во текот на првите месеци од 2026 година, потврдија четворица функционери. Ова би обезбедило повеќе време за воспоставување целосен заем за репарации на начин што е прифатлив за Белгија.
Двајца дипломати рекоа дека од Украина би можело да се побара да го врати почетниот мостовен заем откако ќе добие средства од долгорочниот заем за репарации. Друга опција е комбинација од заем за репарации и заедничко задолжување од ЕУ.
Дипломатите очекуваат претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, наскоро да им наложи на своите служби да презентираат нацрт-правен текст за заемот за репарации.
„Следниот чекор е Комисијата сега да биде подготвена да го презентира правниот текст“, им рече фон дер Лајен на европратениците во Стразбур, без да прецизира кога.
Таа, исто така, нагласи: „Не гледам сценарио каде што европските даночни обврзници сами ќе ја платат сметката“.
Комисијата е остро свесна за потребата од итно решение, со оглед на тоа што Киев предупредува дека може да остане без пари уште во првите месеци од следната година. Францускиот претседател Емануел Макрон објави дека сојузниците од ЕУ ќе финализираат решение „во наредните денови“ што ќе „обезбеди финансирање“ и „ќе ѝ даде видливост на Украина“.
На долг рок, заемот за репарации се смета за единствена опција, бидејќи земјите-членки на ЕУ не се подготвени да се насочат кон сопствените буџети, од кои многу се веќе оптоварени со дефицити. Затоа, убедувањето на Белгија да се согласи е клучно.
Но, заемот „мост“ има и свои пречки. Најголемата е што заедничкото задолжување на ЕУ би барало едногласна поддршка од сите 27 членки, а Унгарија долго време се спротивставува на новите мерки за финансирање на воените напори на Украина.
Можно решение би било заемот да се претстави како средство за обнова на Украина, наместо финансирање на нејзината војска. Друг фактор е обновениот моментум за мировен договор што го охрабрува тимот на Трамп. Нацрт-предлозите за мир споменуваат користење на замрзнати средства за финансирање на обновата.
Лидерите на ЕУ се надеваат дека го убедиле тимот на Трамп дека тие мора да го имаат последниот збор за судбината на тие средства, како и за временската рамка за укинување на санкциите врз патот на Русија и Украина кон членство во ЕУ, изјавија дипломати.