Би-Би-Си
Убиството на генералот Касим Сулејмани, командант на единиците „Кудс“ – елитен дел на иранската Револуционерна гарда – е драматична ескалација во ужасниот американско-ирански конфликт, што може да има значајни последици.
Се очекува одмазда. Реакции и одмазда може да ги доведе двете земји во директен конфликт.
Иднината на Вашингтон во Ирак исто така би можела да се доведе во прашање, а стратегијата на претседателот Трамп во регионот – доколку има – ќе биде тестирана повеќе од кога било.
Филип Гордон, кој работел како координатор на Белата куќа за Блискиот исток и Персискиот залив во администрацијата на Обама, го опишува атентатот во Сулејмани скоро како „прогласување војна“ на САД за Иран.
Единиците Кудс се дел од безбедносните операции на Иран за странски операции.
Со години, Сулејмани беше клучен иницијатор за ширење на иранското влијание во Либан, Сирија и Ирак.
Тој ги планираше нападите, со што ги зацврсти односите на Техеран со сојузниците во регионот.
Неговите раце беа извалкани со крв на американски граѓани, е ставот на Вашингтон. Беше многу популарен во Иран.
Тој практично го водеше контранападот на Техеран кога санкциите беа воведени врз нив од страна на Американците и кога започна притисокот на меѓународната заедница врз Иран.
Значи, не е ни чудо што Сулејмани беше на радарот на Трамп, но прашање е зошто нападот е извршен сега.
САД го обвини Техеран за серија ракетни напади врз американските бази во Ирак. За време на тие акции е убиен еден американски цивил – градежен работник.
Сепак, претходните ирански операции – нападот врз танкери од Заливот, пукање на американски беспилотни летала, дури и нападот врз најголемата нафтена компанија на Саудиска Арабија – поминаа без одговор.
Пентагон одговори на најновите ракетни напади со напад врз ирачката милиција поддржана од Иран. Ова доведе до демонстрации и напад врз американската Амбасада во Багдад.
Објаснувањето на Пентагон за тоа зошто е убиен Суjемани не само што ги потенцираше неговите претходни акции, но додаде дека неговото убиство треба да ги одврати и другите противници од идните акции.
Генералот, наводно, „активно разработувал планови за напад врз американски дипломати и персоналот на Амбасадата во Ирак и во целиот регион“.
Големото прашање е што ќе се случи следно.
Претседателот Трамп се надева дека со драматично дејствување ќе успее да го исплаши Иран и да докаже се повеќе непријатни сојузници во регионот – како Израел и Саудиска Арабија – дека САД сепак може да ги покаже забите.
Сепак, тешко е да се замисли дека нема да наиде на силен одговор на Техеран, дури и ако тоа не се случи веднаш.
Има околу 5.000 американски војници во Ирак и тие се јасно можна цел. Иран и неговите сојузници ги таргетираа ваквите цели во минатото.
Тензиите во регионот ќе се зголемат.
Нема сомнение дека ова ќе има непосредно влијание врз цената на нафтата.
САД и сојузниците ќе бараат начини да се одбранат. Вашингтон веќе испрати мало засилување за Амбасадата во Багдад. Доколку има потреба, ќе го зајакне своето воено присуство во регионот.
Исто така, можно е иранскиот одговор да биде асиметричен – не само удар. Тие би можеле да играат на картата за поддршка што ја имаат во регионот – преку сојузничките трупи основани и изградени од Сулејмани.
На пример, би можело да биде проследено со нова опсада од страна на американската Амбасада во Ирак, што ќе ја стави ирачката Влада во тешка позиција и ќе го доведе во прашање учеството на американските трупи таму.
Ова дополнително може да доведе до демонстрации на друго место и да се оправдаат нови напади.
Нападот врз командантот на единиците на Кудс беше јасна демонстрација на воените и разузнавачките способности на САД. Многумина во регионот нема да жалат за смртта, но дали тоа беше најмудриот потег на Трамп?
Колку е подготвен Пентагон за неизбежните последици? И, што ни кажува овој напад за целата стратегија на Трамп во регионот? Дали таа се смени на кој било начин?
Дали има нова нулта толеранција за операциите на Иран?
Или претседателот само го отстрани командантот кого тој без сомнение го сметаше за „многу лош човек“.