После викенд интензивни разговори во Женева, американските и украинските претставници објавија значителен напредок во изготвувањето мировен план за завршување на војната со Русија. Сепак, тие не открија детали за тоа како планираат да ги решат длабоките несогласувања меѓу Москва и Киев, а европските сојузници остануваат претпазливи, објавува „Фајненшл тајмс“.
Претседателот на САД, Доналд Трамп, беше првиот што изрази оптимизам.
Неговиот државен секретар, Марко Рубио, беше уште подиректен, велејќи по разговорите во неделата дека е постигнат „огромен“ напредок и дека е „многу оптимист“ дека наскоро ќе се постигне договор. Тој додаде дека конечниот текст мора да биде одобрен од Зеленски и Трамп пред да биде испратен во Москва.
Според извори запознаени со дискусиите, мировниот план е намален од 28 точки на 19. Иако не беше прецизирано што е отфрлено, познато е дека европските лидери претходно изразија загриженост за деловите поврзани со санкциите и замрзнатите руски средства, сметајќи го ова за одговорност на ЕУ. Притисокот на САД за прекин на конфликтот веќе имаше влијание врз пазарите, при што европските акции во одбраната паднаа за повеќе од 2 проценти во понеделник.
Во заедничка изјава, САД и Украина ги опишаа разговорите како „конструктивни“, но загриженоста расте зад сцената. Финскиот претседател Александар Стаб ги нарече разговорите „чекор напред“, но предупреди дека „големите прашања остануваат нерешени“.
Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, рече дека три елементи се клучни: „Прво, границите не можат да се менуваат со сила. Второ, како суверена нација не може да има ограничувања за украинските вооружени сили и трето, централната улога на Европската Унија во обезбедувањето мир за Украина мора целосно да се одрази“.
Првичниот план, всушност, премина неколку украински „црвени линии“, вклучувајќи го и предавањето на остатокот од покраината Донецк. Кремљ, од друга страна, тврди дека не добил никаков официјален резиме од разговорите. Портпаролот Дмитриј Песков изјави дека оваа недела не се планирани средби меѓу американски и руски претставници.
Целиот дипломатски процес е обележан и со збунувачки пораки од Вашингтон. Откако изврши притисок врз Украина да го прифати договорот, Трамп рече дека планот не е „конечна понуда“ на Америка, а Рубио наводно се обидел да се дистанцира од предлогот, само за повторно да го поддржи неколку часа подоцна.
Планот предизвика и поделби меѓу републиканците. Додека влијателни сенатори како Мич Меконел и Линдзи Греам го критикуваа, други, како Ерик Шмит, го бранеа „реалистичниот“ пристап на Трамп.
„Владимир Путин е убиец, силувач и платен убиец и не треба да правиме ништо за да му дадеме чувство дека тука победил“, остро рече сенаторот Том Тилис. „Секој договор мора да биде договор што го сака народот на Украина“.
Во меѓувреме, европските дипломати, загрижени дека Трамп може да ја повлече американската поддршка, се подготвуваат за нови средби.
„Се обидуваме да смислиме нешто што ќе помине како контрапонуда“, рече еден дипломат.
На состаноците во Женева, на кои учествуваа претставници на САД и Украина предводени од Андриј Јермак, присуствуваа советници за национална безбедност од Франција, Германија, Обединетото Кралство и ЕУ.