По повод 30-годишнината од воената операција „Олуја“, пет организации за човекови права денес организираат антивоена акција на плоштадот Бан Јелачиќ во Загреб. Получасовниот собир ќе започне во 11 часот, а целта, според организаторите, е да се оддаде почит на жртвите од војната и да се предупреди на долгогодишното избегнување на соочување со воените злосторства извршени за време и по воената операција.
Акцијата е организирана од Центарот за жени жртви на војната – РОСА од Загреб, Здружението за социјални истражувања и комуникации (УДИК) од Сараево, Центарот за граѓанска храброст од Загреб, „Документа“ – Центар за справување со минатото и Хрватската женска мрежа.
„Триесет години после „Олуја“, сè уште нема сеопфатни, официјално утврдени податоци за воените злосторства што се случиле во тоа време. Наместо соочување со фактите, јавноста е доминирана од заборавање, релативизација и митологизирање“, велат организаторите.
Според „Документа“, за време и веднаш по операцијата „Олуја“, мнозинството жртви биле Срби – 1.747 лица, додека бројот на хрватски жртви бил 466. Меѓу Србите, мнозинството од убиените биле цивили, додека меѓу Хрватите, мнозинството од убиените биле во војската. Се проценува дека повеќе од 22.000 куќи биле запалени и дека околу 200.000 граѓани од српска националност избегале, додека поголемиот дел од злосторствата останале неказнети.
Организаторите предупредуваат дека Република Хрватска не ги утврдила фактите за злосторствата извршени врз Србите и дека пресудата на Хашкиот трибунал против Анте Готовина и другите е погрешно протолкувана како целосно ослободување од одговорност, без дополнителни истраги и гонење на сторителите.
„Бараме систематско собирање, верификација и консолидација на сите податоци – од владини и невладини извори – со цел да се утврдат фактите достапни за јавноста. Злосторствата за време на операцијата „Олуја“ се одговорност на Хрватска, а општеството мора да се соочи со политиката на етничко чистење за да се спречи понатамошната милитаризација и растот на национализмот“, велат организациите.
Тие додаваат дека јавните средства наменети за воениот буџет се непропорционално зголемени во последните години, додека соочувањето со военото минато е отсутно, што ги продлабочува поделбите и го прави помирувањето невозможно.