На север од Истра (Хрватска), на рид опкружен со лозја, шуми и речиси заборавена тишина, се наоѓа Хум – град кој гордо ја носи титулата најмал град во Европа.
Хум, најмалиот град во Европа, зачувува векови историја, глаголската традиција и автентичниот дух на Истра.
Со само триесет жители, Хум не е само куриозитет на мапата, туку автентичен и жив споменик на историјата и традицијата, место каде што минатото не се чува во витрини, туку се чувствува во секоја улица, камен и ѕид, пишува Jutarnji.hr.
Хум првпат се споменува во пишаните извори во 12 век, кога играл важна улога како феудално упориште. Неговата историја може да се прочита веднаш на влезот: градот е опкружен со силни камени ѕидови, додека масивните градски порти од 1562 година, украсени со релјефи, сведочат за векови турбулентни настани и чести промени на власта.
Иако скромен по големина, Хум зачувал јасна и препознатлива урбана структура, која дури и денес го издвојува од бројните села и населби низ Европа.
Во рамките на градските ѕидини има само неколку камени куќи, мала градска колиба и црквата „Успение на Пресвета Богородица“, чија камбанарија доминира над панорамата и служи како природна знаменитост.
Во Хум, сè е намалено, но осмислено – просторот е мал, но секој детаљ има своја намена и своја приказна. Токму оваа компактна целина му дава на градот посебна атмосфера на место кое, и покрај времето, останало верно на себе.
Необичниот начин на избор на градоначалник особено ги интригира посетителите и историчарите. Секоја година, во втората недела од јуни, Хум го избира својот градоначалник според древниот глаголски ритуал.
Гласањето се спроведува со дрвени стапчиња со засеци, метод кој не се променил со векови. Овој обичај не е туристичко шоу, туку жива традиција што се пренесува од генерација на генерација и е силен симбол на упорноста на локалниот идентитет.
Денес, Хум е омилена дестинација за патниците кои бараат мир, автентичност и допир на историја.
Посетителите доаѓаат да шетаат по главната улица, која е долга само неколку десетици метри, да уживаат во локалната кујна и да ја пробаат познатата ракија од имела од Хум – биска, по која градот е широко познат.
Посебно место зазема Глаголичката алеја, која го поврзува Хум со поширокото културно, историско и јазично наследство на овој регион.
Иако најмал во Европа, Хум е моќен потсетник дека големината не ја одредува важноста. Неговата вредност е скриена во зачуваната традиција, мирот што го нуди и доследноста со која се спротивставува на забрзаното темпо на современиот свет.
Хум не е само точка на мапата – тоа е искуство, сеќавање и тивка лекција за важноста на корените, дури и кога ги чува град со само неколку десетици жители.