Руските безбедносни и разузнавачки служби постигнале повеќе успеси во Украина отколку нејзината војска, се вели во анализата на водечка британска одбранбена Тинк-тенк организација. Руските шпионски агенции почнаа да се подготвуваат за инвазија на Украина уште во јуни 2021 година, според извештајот на Кралскиот институт за Обединети услуги (RUSI), пишува Би-Би-Си.
Федералната служба за безбедност (ФСБ) брзо доминираше со населението на окупираните територии на Украина. Истражувачите велат дека ФСБ успеала да преземе податоци од владините компјутери за да ги идентификува прокиевските поединци кои агентите сакале да ги уапсат и испрашуваат.
Единиците за електронско војување се распоредени за да ги отсечат окупираните делови на Украина од надворешниот свет и да им помогнат да вршат контрола.
Според британскиот Тинк-тенк, шефот на руската надворешна разузнавачка служба СВР му рекол на претседателот Владимир Путин дека им треба повеќе време да се подготват и побарал инвазијата да се одложи. Неговото барање беше одбиено.
Извештајот на 39 страници, насловен како Прелиминарни лекции од неконвенционалните операции на Русија за време на руско-украинската војна, февруари 2022-февруари 2023 година, има за цел да ги предупреди западните влади до степенот на тајните операции на Русија за поткопување на целната земја.
Главниот автор на извештајот, Џек Ватлинг, укажува на неодамнешното апсење на висок функционер на германското разузнавање обвинет за предавање на високо доверливи информации на Москва.
„Јасно е дека руските специјални служби беа во можност да регрутираат голема мрежа на агенти во Украина пред инвазијата и дека голем дел од апаратот за поддршка остана одржлив по инвазијата, обезбедувајќи постојан проток на разузнавачки информации до руските сили“, се вели во извештајот.
Руската домашна шпионска агенција ФСБ, наследникот на советската КГБ, успеа да го стори тоа со формирање на привремени работни групи кои се фокусираа на мета на градови како што е Мелитопол.
Како што напредуваа руските сили, офицерите на ФСБ ќе ги запленија архивите на украинската влада од локалното седиште, ќе преземаа компјутерски мемории, што потоа ќе им овозможи да креираат списоци на оние кои работат за државата.
Претресите од куќа до куќа потоа резултираа со апсења и испрашувања во подрумите. Мачењето често се користело, вели Ватлинг, не толку за извлекување информации, туку повеќе за заплашување, за обесхрабрување на населението. Русија ги негира обвинувањата за кршење на човековите права во Украина.
Најмалку 800 украински службеници се вклучени во работата за ФСБ, некои доброволно, некои под принуда. Во исто време, единиците за електронско војување работеа на прекин на пристапот до украинската телевизија, радио и интернет, со што дополнително го изолираа населението на окупираните територии. ФСБ, вели Ватлинг, процени дека контролирањето на само 8% од населението е доволно за да се покори една област.
Севкупниот впечаток е дека руските разузнавачки и безбедносни агенции постигнале поголем степен на успех во Украина отколку нејзината војска, која претрпе бројни неуспеси.
Меѓутоа, и шпионите имале свои маани. Нивната првична проценка пред инвазијата беше дека руските сили ќе бидат пречекани со раширени раце и дека владата во Киев брзо ќе падне. Ова се покажа како катастрофално погрешно за Москва.
„На руските специјални служби им недостасува искреност за прецизно известување за сопствените напори. Се чини дека постои системски проблем на претерано известување за нечии успеси и прикривање на слабостите од претпоставените“, се вели во извештајот.
Џек Ватлинг го истакнува примерот на руски генерал во воената разузнавачка служба ГРУ, кој бил одговорен за труењето во Солсбери во 2018 година со нервниот агенс Новичок. Тоа беше неуспешен обид да се убие дезертерот на КГБ Сергеј Скрипал.
И покрај тоа што операцијата беше разоткриена, а наводните виновници беа јавно идентификувани, тој генерал не беше отстранет. Наместо тоа, тој беше унапреден.