Уредбата, издадена минатиот месец од администрацијата на американскиот претседател Џозеф Бајден, има за цел да ја казни секоја земја или поединец на Балканот за кој се верува дека е „одговорен за загрозување на мирот, безбедноста, стабилноста или територијалниот интегритет на која било област или држава на Западен Балкан “, како и поткопување на демократските процеси или институции”.
Тоа е наведено во авторски текст за „Вечерње новости“ на поранешниот заменик-шеф на ЦИА за регионот, Стивен Маер.
Тој пишува дека во указот се наведува дека секој регионален договор за „мир“ како Преспанскиот, Охридскиот, Резолуцијата на Советот за безбедност 1244, Дејтонскиот мировен договор и Мировните заклучоци на Советот за имплементација на конференцијата спаѓаат во опсегот на оваа извршна наредба.
Со други зборови, САД ќе го искористат она што го сметаат за кршење на овие повоени договори како оправдување за повикување на уредбата.
Иронично е, проценува Мејер, што администрацијата не го вклучува извештајот на Бадинтер, во кој се потенцираше самоопределување за земјите наследнички на Југославија.
„Засега не е јасно колку ќе биде значаен овој декрет во месеците и годините што претстојат. Тоа е вистински тест за значењето на утврдените влади на Балканот, а не на администрацијата на Бајден“, напиша Маер.
Тој посочува дека ако балканските држави го сфатат ова сериозно и не сакаат да направат промени за да ги остварат своите интереси, тогаш, според него, тоа ќе биде успешно. Меѓутоа, ако балканските држави го игнорираат тоа нема да биде успешно.
Лидерите во регионот, продолжува поранешниот заменик началник на ЦИА, треба да го сфатат ова како неоправдан, неправеден и нелегален упад во суверените работи на балканските земји.
Одговарајќи зошто администрацијата на Бајден ја објави оваа уредба и зошто токму сега, тој наведува три можни причини за ова.
„Затоа, овој декрет обезбедува реални можности за балканските народи“, напиша Мајер.
Како прва причина за објавување на указот, тој сега го наведува словенечкиот нон-пејпер за кој не се знае со сигурност дали тој постои, но тој го покрена прашањето за промена на границите за прв пат по потпишувањето на Дејтонскиот мировен договор.
Втора причина, според него, е што администрацијата на Бајден е мотивирана од традиционалното залагање на Демократската партија кон идејата за „демократски мир“
„Следствено, откако ќе се воспостави американската политика, како што беше на Балканот пред скоро 30 години, постои претпоставка дека не може да се смени затоа што е „совршена“, наведува Маер.
Третата причина, според него, е дека администрацијата на Бајден нема вистински интерес за Балканот, бидејќи тоа е „вчерашно прашање“ за САД затоа што Вашингтон има поважни региони како Кина, Русија и Иран.
Западен Балкан само би им го одвлекол вниманието, па Мајер смета дека оваа регулатива треба да ги предупреди и да им се заканува на владите на Балканот да не прават ништо што би го нарушило статус кво состојбата и ќе ги принуди САД да се вратат во регионот.