САД го засилија притисокот врз украинскиот претседател Володимир Зеленски брзо да се согласи со мировниот план на американскиот претседател Доналд Трамп, кој вклучува големи територијални отстапки за Украина, изјавија двајца украински функционери за „Аксиос“.
Според нив, од Киев се бара да се согласи на губење на територија и други сериозни отстапки, а во исто време не добива цврсти безбедносни гаранции.
Украинската страна верува дека сегашниот американски предлог во клучни делови е во корист на Москва и дека Вашингтон врши многу посилен притисок врз Зеленски отколку врз рускиот претседател Владимир Путин. Американски функционер го негираше ова, тврдејќи дека САД подеднакво го притиснале Путин да ги омекне своите барања.
Додека ова се случува, Зеленски оваа недела разговара со голем број од највлијателните европски лидери кои му кажуваат дека Украина не мора да попушти ниту на Путин ниту на Трамп. Разговорите се фокусирани на две прашања: барањето на Русија Украина да го отстапи целиот регион Донбас, вклучувајќи ги и областите што не се контролирани од руските сили, и барањето на Украина за силни безбедносни гаранции од САД за да се спречи понатамошна руска агресија.
Украински функционер изјави дека понудата на САД дополнително се влошила од перспектива на Киев откако советниците на Трамп, Стив Виткоф и Џаред Кушнер, минатата недела одржаа петчасовен состанок со Путин во Кремљ. Според него, Виткоф и Кушнер очекувале јасен и брз договор за планот кога разговарале со Зеленски за време на двочасовниот телефонски разговор во саботата.
„Имавме впечаток дека САД се обидуваат на различни начини да ни ја продадат руската желба да го преземе целиот Донбас и дека Американците сакале Зеленски веднаш да се согласи со тоа за време на телефонскиот разговор“, рече украинскиот функционер.
Телефонскиот повик со Зеленски следеше по тридневни интензивни преговори во Мајами меѓу Виткоф, Кушнер и советниците на Зеленски. Иако е постигнат одреден напредок, според американски и украински извори, нема напредок во територијалните прашања или безбедносните гаранции.
Трамп во неделата изјави дека преговарачите на Зеленски го „сакаат“ американскиот план и дека е „малку разочаран“ што Зеленски, според него, сè уште не го прочитал. Трамп, исто така, тврдеше дека Русија е „задоволна“ од предлогот на САД, иако руските претставници јавно јасно ставија до знаење дека имаат сериозни забелешки.
Луѓето на Трамп вршеле притисок врз Зеленски преку телефон да го предаде Донбас
Според американски и украински извори, Зеленски за време на повикот рекол дека го добил предлогот на САД само еден час порано и немал време да го прочита. Американскиот претставник рекол дека ова е збунувачко бидејќи ажурираниот предлог бил испратен еден ден порано, додека украинската страна тврди дека некои документи навистина пристигнале порано, но дека клучните делови биле доставени непосредно пред разговорите.
Украинскиот претставник рекол дека новиот предлог на САД содржи построги услови од претходните верзии, особено за територијата и контролата на нуклеарната централа Запорожје, и не дава јасни одговори за безбедносните гаранции. „Постојат клучни територијални прашања што треба дополнително да се дискутираат: кој контролира што, кој останува каде, кој се повлекува и, ако Украина се повлече од линијата, како да се обезбеди дека Русија ќе го стори истото и нема да ги продолжи борбите“, рече тој.
И покрај ова, тврди истиот извор, американската страна се однесувала како да очекувала Зеленски едноставно да се согласи на сè за време на телефонскиот разговор. Американскиот функционер возвратил дека сегашниот нацрт во голема мера бил обликуван од украинските предлози и дека Кушнер и Виткоф извршиле притисок врз Путин да прифати некои од барањата на Украина.
Сепак, целата работа ја покажува длабоката недоверба што тлее меѓу администрациите на Зеленски и Трамп, и покрај долгите и интензивни преговори.
Вчера, Зеленски се сретна во Лондон со лидерите на Обединетото Кралство, Франција и Германија за да демонстрира заедничка европска позиција за планот на Трамп.
Францускиот претседател Емануел Макрон рече дека „имаме многу карти во рацете“, додека германскиот канцелар Фридрих Мерц рече дека е „скептичен во врска со некои детали во документите што доаѓаат од американската страна“ и нагласи дека нема сомнение дека Европа стои со Украина. Потоа Зеленски ја продолжува својата турнеја со посети на Брисел и Рим.
Американските и украинските функционери велат дека администрацијата на Трамп ја сметала средбата на Зеленски во канцеларијата на британскиот премиер како обид за одложување на преговорите. Од друга страна, украинската страна верува дека САД се обидуваат да го оддалечат Зеленски од европските сојузници за да можат тие да извршат поефикасен притисок врз него.