Четири центристички политички групи во Европскиот парламент ќе побараат од претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, да направи големи измени во предлогот за новата седумгодишна буџетска рамка на ЕУ, според нацрт-писмото што го виде Политико.
Политичките групи ќе се заканат дека ќе отфрлат клучен дел од буџетската рамка за 2028-34 година доколку не се исполнат нивните барања, зголемувајќи ги тензиите меѓу политичарите од целиот мејнстрим политички спектар и претседателот на извршното тело на ЕУ.
Нацрт-писмото, кое сè уште се финализира, ја повикува Комисијата да го ревидира својот предлог, објавен во јули, за да се усогласи со ставовите на Европската народна партија (ЕПП, десно-центристичка), социјалистите и демократите (С&Д, лево-центристичка), либералната група Обнови ја Европа и Зелените. Тие го формираат мнозинството во Европскиот парламент, кој мора да го одобри буџетот.
Пратениците се спротивставуваат на „националните планови“ на Комисијата, идејата за здружување на средствата за земјоделците и регионите во единствени фондови управувани од владите на 27-те земји-членки. Ова е промена од сегашниот систем во кој регионите играат клучна улога во управувањето со средствата.
Ова сочинува околу половина од вкупниот буџет на ЕУ, во вредност од 1,8 трилиони евра.
„Бидејќи сегашниот предлог (за националните планови) не ги зема предвид нашите главни барања, тој не може да послужи како основа за дискусија“, се наведува во нацрт-документот.
„Затоа очекуваме нашите клучни предлози да бидат значајно одразени во изменетиот предлог на Европската комисија, што би овозможило преговорите со Европскиот парламент да продолжат.“
Писмото има за цел да го зголеми притисокот врз Комисијата да се согласи на отстапки по неколку недели застој во преговорите. Доколку не се постигне договор, четири политички групи ќе поднесат резолуција на пленарната седница на Европскиот парламент што започнува на 12 ноември за да го отфрлат делот од буџетот што се однесува на националните планови.
Комисијата тврди дека овој модел ќе им овозможи на владите да ги трошат парите од ЕУ според нивните специфични потреби и ќе создаде посилна врска помеѓу плаќањата и националните економски реформи.
Сепак, европратениците велат дека планот ќе ги зголеми овластувањата на централните влади на штета на регионите, кои традиционално играат клучна улога во управувањето со средствата на ЕУ.
Едно од најважните барања на политичките групи е Комисијата да одвои специфични, наменски средства за рурален развој и сите региони, што не е вклучено во тековниот предлог за буџет.
Пратениците, исто така, сакаат Комисијата да го преиспита својот модел „пари за реформи“, за кој велат дека создава „демократски дефицит“. Парламентот, исто така, сака поголеми овластувања за одлучување и испитување на тоа како се распределуваат јавните средства на ЕУ во период од седум години.
Политичките групи се согласија претходно овој месец да додадат дебата за архитектурата на долгорочниот буџет на ЕУ, наречена Повеќегодишна финансиска рамка (MFF), на дневен ред на сесијата на Европскиот парламент што започнува на 12 ноември.
Тој датум е исто така и рокот до кој Парламентот и Комисијата мора да се согласат за промените во националните планови.
Социјалистите и либералите веќе изјавија дека се подготвени да го отфрлат предлогот за буџетот на ЕУ, но ЕНП сè уште официјално не потврди дека ќе го стори тоа, и покрај тоа што многу од нејзините пратеници во последните недели посочија дека ова е веројатно.
Покрај Парламентот, владите на земјите-членки моментално преговараат за предлог-буџетот, кој веројатно ќе трае до почетокот на 2027 година. Потоа Парламентот ќе преговара за план за трошење со земјите-членки и ќе гласа за него пред 2028 година.