САД подготвуваат нов пакет санкции против енергетскиот сектор на Русија за да го зголемат притисокот врз Москва доколку рускиот претседател Владимир Путин отфрли мировен договор со Украина, објави Блумберг, повикувајќи се на извори запознаени со плановите.
Според изворите, Вашингтон разгледува неколку опции, вклучувајќи санкции врз бродовите од таканаречената „флота во сенка“ на Русија – нелегални танкери што се користат за транспорт на руска нафта – како и трговци вклучени во овие трансакции. Изворите зборуваа под услов на анонимност бидејќи дискусиите се доверливи.
Некои од луѓето рекоа дека новите мерки би можеле да бидат објавени уште оваа недела.
Според Блумберг, американскиот министер за финансии Скот Бесент ги разговарал плановите со група европски амбасадори претходно оваа недела, како дел од координацијата со сојузниците.
Санкциите очигледно би биле насочени кон понатамошно ограничување на приходите од извоз на енергија на Русија, кои се клучни за финансирање на војната во Украина, објави Блумберг.
Мировниот план на САД и Европа, дизајниран да ги одврати идните руски напади врз Украина, повикува на зајакнување на украинската војска, распоредување на европски сили во земјата и зголемување на употребата на американските разузнавачки информации. Целта на овие безбедносни гаранции е да послужат како основа за поширок договор за прекин на огнот, но и да ја убедат Украина да се согласи на територијални отстапки и да се откаже од формалното членство во НАТО, објавува „Њујорк тајмс“, повикувајќи се на претставници запознаени со предлогот.
Во текот на изминатите два дена, американските и европските дипломати се сретнаа со украинското раководство во Берлин и во голема мера одобрија два документа во кои се наведени гаранциите. На состаноците присуствуваа високи претставници од десетина европски земји, вклучувајќи ги Франција, Германија, Италија и Обединетото Кралство.
„Гледаме реален и конкретен напредок“, изјави вчера претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен. „Овој напредок е овозможен благодарение на координацијата меѓу Украина, Европа и САД“.
Сепак, сеопфатното примирје засега изгледа недостижно, првенствено затоа што Русија не е вклучена во овие преговори. Секој договор за прекин на борбите би барал значителни отстапки или од украинскиот претседател Володимир Зеленски или од рускиот претседател Владимир Путин. Додека Зеленски изрази загриженост за предлозите на САД, особено во врска со територијалните отстапки, Путин не покажа флексибилност.
Рускиот заменик-министер за надворешни работи Сергеј Рјабков вчера изјави дека неговата влада останува цврста во барањето Украина да го предаде делот од регионот Донбас што Русија не го освоила и дека нема да прифати присуство на силите на НАТО во Украина.
Сепак, американските претставници изразија оптимизам, верувајќи дека Путин на крајот ќе го прифати присуството на европските сили во Украина кои не дејствуваат под знамето на НАТО. Сепак, некои европски лидери остануваат претпазливи.
„Звучеше многу ветувачки, во споредба со претходните изјави, дека Американците се подготвени да дадат гаранции – но би било претерување да се каже дека знаеме сè за специфичните детали“, рече полскиот премиер Доналд Туск.
Според претставниците, безбедносните документи беа договорени за време на повеќе од осум часа интензивни дискусии во Берлин. Еден од документите ги утврдува широките принципи и претставува обврска слична на гаранцијата од Член 5 на НАТО, според која сите членки се обврзуваат да дојдат на помош на нација што е нападната.
Вториот дел од договорот, опишан како „воено-оперативен документ“, дава подетални информации. Во него се објаснува како американските и европските сили би соработувале со украинската војска за да се осигурат дека Русија нема повторно да се обиде да ја заземе украинската територија.
Прв приоритет на планот е зголемување на украинската војска на „мирновременско ниво“ од 800.000 војници, со модернизирана обука и опрема, што би послужило како моќно средство за одвраќање. За време на војната, армијата порасна на речиси 900.000.
Документот, исто така, детално опишува европска воена сила што би дејствувала во Украина за да го обезбеди нејзиниот воздушен простор и море. Се очекува силите да бидат стационирани во западна Украина, далеку од која било линија на прекин на огнот.
„Секоја земја веќе ја разбира својата улога или својот обем на снабдување“, рече Зеленски во вторник. „Некои се подготвени да обезбедат само разузнавачки информации, други се подготвени да обезбедат сили во Украина – војници на терен. Тоа го имаме во документот.“
Од друга страна, американскиот претседател Трамп постојано ја отфрла можноста за испраќање американски сили. Наместо тоа, оперативниот документ детално опишува како САД ќе ги користат своите разузнавачки системи за следење на прекинот на огнот, откривање на руски активности и проверка на почитувањето на договорот.
Една од главните загрижености на претседателот Зеленски е стравот дека новите безбедносни гаранции ќе пропаднат, слично на договорот од 1994 година познат како Будимпештански договор. Според тој договор, Украина доби безбедносни гаранции во замена за откажување од своето нуклеарно оружје, но Русија го прекрши со инвазии во 2014 и 2022 година, без никаков значаен воен одговор од другите потписници.
Американските и европските претставници уверија дека новата безбедносна гаранција ќе биде правно обврзувачка. Според нив, Трамп се согласил да ја достави до американскиот Сенат за ратификација.
Зеленски вчера изјави дека очекува документите да бидат финализирани во наредните денови, по што американските претставници ќе ги префрлат на Русија, а потоа повторно ќе се сретнат со украинските преговарачи, можеби уште овој викенд.