„Ве молам прифатете ги моите уверувања дека Бугарија нема да прифати замена за тешко постигнатиот европски компромис. Правата на Бугарите во РСМ не можат да бидат предмет на политички преговори“. Ова е она што претседателот на Бугарија – Румен Радев го напиша во своето писмо до раководителите на европските институции и земјите-членки на ЕУ.
Тоа е по повод усвоениот нацрт-извештај од страна на Комитетот за надворешна политика на ЕП за напредокот на Македонија во процесот на европска интеграција, соопшти прес-секретаријатот на Претседателството.
Ова е целото писмо од шефот на бугарската држава:
„Причината за моето обраќање до вас е развојот на случајот со извештајот на Европскиот парламент /ЕП/ за напредокот на Република Северна Македонија /РМ/ во процесот на преговори за членство во ЕУ.
Планираното гласање за нацрт-извештајот во Комитетот за надворешни работи на ЕП на 4 јуни годинава беше одложено и се одржа денес. За време на денешното гласање беше даден устен предлог да се додаде појаснувањето „модерно“ /во смисла на современ/ пред македонскиот идентитет и јазик, за кое за жал не беше дозволено да се гласа по внимателно подготвени процедурални потези.
Од самиот почеток, случајот со овој извештај предизвика бран на негодување и критики во Бугарија против постапките и пристапите во неговата подготовка. Фактот дека почитувана институција како што е Европскиот парламент се изјаснува за категории од морална природа или специфично научен фокус како што се „идентитет“ и „јазик“ е загрижувачки, во отсуство на законска основа и релевантни надлежности. Ваквите упатувања на „јазик и идентитет“ без конкретна дефиниција ризикуваат слободни толкувања што нашите југозападни соседи веќе ги прават со своите претензии за „вековниот македонски идентитет“.
Околностите околу подготовката на извештајот се вознемирувачки, откако се дозна дека неговиот текст протекол до РСМ, а премиерот на таа земја јавно се пофали дека Македонија соработувала со европратениците со месеци и влијаела врз некои од тезите во него. Бројните нерегулирани средби на известувачот Вајц со политичари и експерти од Македонија (објавени дури по јавно известување за неправилности во подготовката на извештајот), исто така, предизвикаа збунетост. Воопшто нема такви проверки за коизвестувачот. Откритијата покренуваат голем број прашања за интегритетот и транспарентноста во работата на одредени европратеници и административни службеници.
Ја поздравувам одлуката на Европскиот парламент да ги отфрли тврдењата за „вековен македонски идентитет“ и да спречи нови обиди за промовирање на етноцентричниот националистички наратив на оние на власт во Скопјe. Таквиот пристап се соочува и со другите етнички заедници во РСМ и со двата милиони бугарски граѓани /кои се и граѓани на ЕУ/ со етничко потекло од територијата на денешна Северна Македонија.
Во исто време, антибугарската кампања во РСМ се одвива со несмалено темпо. Неприфатливо е земја која е кандидат за членство во ЕУ и гласно рекламира дека одамна ги исполнила сите критериуми за членство, отворено да ги гони своите граѓани кои се само идентификуваат како Бугари. Нашата земја долго време ги информираше европските институции за притисокот и дискриминацијата на кои се изложени Бугарите во Република С. Македонија. Локалниот суд одбива да поднесе образложени случаи против сторителите на вакви дела, гарантирајќи ја нивната неказнивост. Неодамна, локалниот Бугарин Љупчо Георгиевски, претседател на распуштениот Културен центар „Иван Михајлов“ – Битола, беше осуден во Македонија по апсурдното обвинение за ширење омраза, ксенофобија и дискриминација. Еден од амандманите што нашата земја ги предложи на нацрт-извештајот усвоен денес беше во врска со случајот „Георгиевски“, но за жал и тој остана надвор од видното поле на европските пратеници.
Бугарија останува посветена на сите елементи од европскиот консензус од 2022 година, чија имплементација е единствената можност за европска интеграција за нашиот југозападен сосед.
Досегашните обиди да се мотивира владата во Скопјe преку отстапки од овој консензус не доведоа до посакуваниот резултат. Напротив, владата во Скопјe сè поотворено демонстрира дека нема да се придржува кон овој тешко постигнат компромис, прифатен и од Македонија, што значи дека всушност немаат намера да ја реализираат европската интеграција на земјата.
Ве молам прифатете ги моите уверувања дека Бугарија нема да прифати никаква замена на тешко постигнатиот европски компромис. Правата на Бугарите во Република Српска Македонија не можат да бидат предмет на политички преговори.
Зајакнувањето на довербата во европските институции, особено во време на криза, е наша заедничка должност и сметам на вашата соработка во ова“.