Во заложницата „Трезур“ во Киев, Александра (40) дојде да си ја купи машината за шиење. Како и сите што ја посетуваат оваа продавница, така и таа не сакаше да го открие своето презиме.
Таа вели дека кога Русија ја нападна Украина во февруари 2022 година, работела како сметководител во компанија во која биле вработени 14 луѓе, но поради војната сите добиле отказ.
Оттогаш, таа се бори да најде нова постојана работа. Бидејќи нејзините заштеди исчезнале, како и многу други во Киев, таа се свртела кон заложување на својот имот за да преживее, а дури една година подоцна нашла работа што и овозможила да си ги врати машините.
Додека Александра си заминува држејќи ги своите работи, освен мобилниот телефон што решила да не го купи, работникот Александар Степанов забележува од зад неговиот зацврстен стаклен излог дека во продавницата можат да дојдат до 50 луѓе во еден ден за да ги заложат своите телефони и други апарати за домаќинство.
Оние кои можат да си дозволат, вели тој, ќе се вратат по робата во рок од две недели. Речиси половина, додава тој, нема, оставајќи ја заложницата да ги продава работите.
„Луѓето се борат поради војната. Немаат пари. Многумина останаа без работа, додека цените вртоглаво пораснаа и се превисоки дури и за оние кои имаат работа“, објасни тој за Гардијан.
Ситуацијата во заложницата најдобро ја илустрира кризата на растечката сиромаштија во Украина, чија реалност е во контраст со површинскиот метеж на раздвижените ресторани и барови во Киев каде што често е тешко да се најде маса, а многумина живеат несигурно.
Сиромаштијата се зголеми од 5,5 на 24,2 отсто во Украина во текот на изминатата година, туркајќи уште 7,1 милион луѓе во сиромаштија, а најлоша е ситуацијата во руралните села.
Со невработеноста неофицијално на 36 отсто, а инфлацијата достигна 26,6 отсто на крајот на 2022 година, регионалниот директор на Централната банка за Источна Европа, Аруп Банерџи, предупреди дека бројот на сиромашни луѓе може да продолжи да расте.
Иако Степанов се уште има работа, вели дека се уште му е тешко.
„Порасна цената на сè. Храната е најскапа, како и горивото за автомобилот. Некои работи поскапеа за 40-50 проценти. Пред војната жена ми одеше во супермаркет да купи и чинеше 200 гривни, сега истото во продавницата чини меѓу 400 и 500“, вели тој.
Во градот Ирпин, недалеку од Киев, каде што на почетокот на војната се водеа тешки борби додека руските оклопни колони се обидуваа да го освојат главниот град, повторно се гради уништениот мост што бегалците го користеа како бегство.
На други места се санираат оштетените објекти, работат кранови, а занаетчиите се на терен. Но, иако борбите во овој град одамна стивнаа, економските последици од конфликтот сè уште силно се чувствуваат во градот чие население е надополнето од внатрешно раселените лица кои бегаат од фронтот на југ и на исток.
Највидливиот знак за кризата на сиромаштијата се наоѓа во градската протестантска црква, каде што свештениците поставија шест дистрибутивни центри за бесплатен леб низ целиот регион. Околу 500 луѓе застануваат во текот на денот и чекаат на ред за бесплатен леб, со маси и шатор, исто така, поставени надвор од центарот, кои нудат бесплатни користени чевли, облека и детски играчки.
Една жителка на Ирпин, Вероника Правиќ, гледа во облека и се обидува да најде бесплатни пелени и бебешко млеко за нејзините малечки, кои понекогаш ги има, но не денес. Нејзината животна приказна е слична на многу луѓе кои се на тоа место.
Работејќи во малопродажба пред војната, 30-годишната ја изгубила работата и побегнала со семејството во Шпанија на шест месеци, каде што ги потрошила своите заштеди пред да се врати во Украина.
„Јас не работам, но мојот сопруг работи. Сите цени се зголемени поради војната, а платата на мојот сопруг е многу помала од порано. Никогаш не ни замислував дека ќе живееме вака. Пред војната се снаоѓавме. Сега е многу тешко и сите страдаат исто“, рече таа.
Во својата канцеларија во црквата, свештеникот Виталиј Колесник, кој со колегата Василиј Остри организираше делење леб, што се одвива пет дена во неделата, ја опишува состојбата во Ирпин. Еден од најголемите приватни работодавци, вели тој, бил резбарски бизнис со 400 работници распоредени на три локации, но неговите фабрики биле тешко оштетени за време на борбите.
Компанијата се пресели во западниот дел на Украина, а сите работници беа отпуштени.
„Многу луѓе се подготвени да работат за кикиритки овде. Платите се веќе пониски отколку што беа. Но, луѓето ќе направат се за да заработат пари“, рече тој.