Меѓународниот кривичен суд (МКС) издаде налог за апсење на Владимир Путин, обвинувајќи го дека е одговорен за воени злосторства во Украина. МКС издаде налог за апсење на рускиот претседател поради сомнение дека е одговорен за незаконско депортирање и нелегално пренесување на деца од територијата на Украина во Русија.
Покрај Путин, Хашкиот суд издаде и налог за апсење на Марија Алексеевна Лвова-Белова, руската комесарка за правата на децата, под истите обвиненија како и за рускиот претседател.
Обвинителот на Хашкиот трибунал, Карим Ахмад Кан, кој работи на случајот, изјави за Би-Би-Си дека депортацијата на украинските деца во Русија е нехумана и дека Русија можела да преземе други мерки за заштита на децата, доколку таа и била намерата.
„Доколку постоела опасност во одредена област, тие требало да бидат преместени во други делови на Украина, каде што немало опасност“, рече Кан. „Ако тоа не било можно, требало да им се понуди преселба во трети земји.
Фактот дека Русија практично ја легализираше депортацијата на децата давајќи им на децата руско државјанство го оспорува МКС.
Истражната комисија на ОН за Украина деновиве објави дека има докази за нелегално префрлање на стотици украински деца во Русија.
Според украинската влада, бројот на насилно однесени деца во Русија е 16.221.
Руското киднапирање на деца од Украина и нивното носење во Русија е тема веќе подолго време, но со оглед на тоа дека крвавите конфликти не престануваат, не е во преден план кога станува збор за руската инвазија во Украина.
Згора на тоа, тоа е тема што се појави неодамна, и покрај фактот што пред повеќе од една година, руските војници ги преминаа границите на Украина и започнаа инвазија.
Некои невладини организации ја наведуваат бројката до 700.000 украински деца депортирани од Русија од 2014 година, кога го окупираше Крим.
На крајот на минатата година, Асошиетед прес објави голема приказна наречена „Како Москва киднапирала деца од Украина и ги претворила во Руси“.
Илјадници деца беа пронајдени во подрумите на градовите разурнати од војна, како што е Мариупол, и во сиропиталишта во сепаратистичките региони во Донбас, поддржани од Русија. Меѓу нив има и оние чии родители загинаа во руско гранатирање, како и други деца во институции или згрижувачки семејства, познати како „деца на државата“.
Русија тврди дека овие деца немаат родители или старатели да се грижат за нив или дека не може да се дојде до нив. Но, АП откри дека официјални лица депортирале украински деца во Русија или на територии под контрола на Русија без согласност, ги лажеле дека нивните родители не ги сакаат, ги користеле за пропаганда, ги однеле во руски семејства и им дале руско државјанство.
Без разлика дали имаат родители, одгледувањето деца од војна во друга земја или култура може да биде показател за геноцид, обид да се избрише самиот идентитет на непријателска нација. Обвинителите велат дека тоа може да биде директно поврзано и со рускиот претседател Владимир Путин, кој експлицитно ги поддржал посвојувањата.
„Тоа не е нешто што се случува веднаш на бојното поле. Така, способноста да се припише одговорност на највисоко ниво е многу поголема овде“, рече Стивен Рап, поранешен американски амбасадор за воени злосторства, кој ја советува Украина за обвинителството.
Дури и ако родителите се мртви, рече Рап, нивните деца мора да бидат заштитени, згрижени или посвоени во Украина, а не депортирани во Русија.
Рускиот закон забранува посвојување на странски деца без согласност на матичната земја, а Украина не одобри такви посвојувања. Но, во мај, Путин потпиша декрет со кој на Русија и се олеснува посвојувањето и доделувањето државјанство на украинските деца без родителска грижа – и на Украина и на преживеаните роднини им е потешко да ги вратат.
Русија, исто така, подготви регистар на соодветни руски семејства за украинските деца и им плаќа за секое дете што ќе добие државјанство – до 1.000 долари за оние со попреченост. Води летни кампови за украинските сираци, нуди часови по „патриотско образование“, па дури и води телефонска линија за поврзување на руските семејства со децата од Донбас.
Ситуацијата ка компликува фактот дека многу деца во украинските сиропиталишта воопшто не се сирачиња. Украинската влада пред војната призна во ОН дека повеќето деца во земјата „не се сираци, немаат сериозни болести или нарушувања и се во институции бидејќи нивните семејства се во тешки околности“.
Сепак, Русија го прикажува своето посвојување на украински деца како дарежлив чин, кој на беспомошните малолетници им дава нови домови и медицински ресурси. Руските државни медиуми прикажуваат локални функционери како ги гушкаат и бакнуваат и им даваат руски пасоши.
Многу е тешко да се одреди точниот број на украински деца депортирани во Русија – Украинските власти соопштија дека ги има речиси 8.000. Русија не го открива вкупниот број, но властите редовно најавуваат пристигнување на украински сирачиња со руски воени авиони.
Во март, рускиот омбудсман за правата на децата, Марија Лвова-Белова, која сега има потерница по неа, како и по Путин, изјави дека повеќе од 1.000 деца од Украина пристигнале во Русија. Во текот на летото, таа рече дека 120 руски семејства поднеле барање за старателство и повеќе од 130 украински деца добиле руско државјанство. Оттогаш, многу повеќе пристигнаа, вклучително и група од 234 деца на почетокот на октомври.