Пандемијата на Ковид-19 придонесе за намалување на затворската популација во Европа помеѓу јануари 2020 и јануари 2021 година, консолидирајќи го десетгодишниот тренд во повеќето европски држави, според Годишната казнена статистика за затворите на Советот на Европа, објавена денеска.
Како што јави дописникот на МИА од Париз, клучни фактори кои придонесоа за намалувањето на затворската популација беа намалувањето на одредени видови кривични дела во контекст на ограничувањата на движењето за време на пандемијата, забавувањето на судските системи и шемите за ослободување што се користат во некои земји за спречување или намалување на ширењето на Ковид-19.
На 31 јануари 2021 година имаше 1.414.172 затвореници притворени во 49 затворски администрации на земји-членки на Советот на Европа кои ги дадоа овие информации (од 52), што одговара на стапката на европската затворска популација од 102 затвореници на 100.000 жители. Во 48-те затворски управи за кои се достапни информации и за 2020 и 2021 година, оваа стапка падна од 104,3 на 101,9 затвореници на 100.000 жители (-2,3 отсто).
Процентот на затвореници кои издржуваат казна за кражба опадна за 8,7 отсто, додека процентот на затвореници осудени на помалку од една година се намали за 25,5 отсто.
„Намалувањето на овие показатели може да биде индиректна последица на ограничувачките мерки, кои го намалија уличниот криминал. Падот на стапката на прием во затворите исто така беше особено голем во 2020 година, потврдувајќи го влијанието на ограничувањата на движењето поврзани со Ковид-19. Помалку интеракции меѓу луѓето подразбираат помал контакт криминал на јавни места, помалку апсења и лица во затвор“, вели професорот Марсело Аеби, раководител на истражувачкиот тим СПАСЕ од Универзитетот во Лозана.
Ограничувањата во движењето на затворениците поврзани со Ковид-19 (помалку дозволи за привремено отсуство од затвор и помалку работа надвор од казнените установи), исто така, може да го објаснат значителното намалување на бегствата (2,2 бегства на 10.000 затвореници во 2020 година, во споредба со 8,2 на 10.000 затвореници во 2019 година).
Од 48 затворски управи кои дадоа податоци и за 2020 и за 2021 година, стапката на затворање – број на затвореници на 100.000 жители – падна во 30 казнени управи, таа остана стабилна во 14 и порасна само во три, земајќи ги предвид само земјите со повеќе од 300.000 жители. Ако се спореди ситуацијата со онаа забележана пред десет години, единствената земја (со повеќе од 300.000 жители) која има поголема затворска популација во 2021 година отколку во 2011 година е Турција.
Од 2020 до 2021 година, стапката на затворање најмногу падна во Кипар (-28,3а), Црна Гора (-24,4 отсто), Словенија (-22,1 отсто), Литванија (-13,4 отсто), Финска (-13,2 отсто), Грузија (- 12,1 отсто), Франција (-11,7 отсто), Ерменија (-11,5 отсто), Италија (-11,1 отсто), ОК (Северна Ирска) (-10,9 отсто), Португалија (-10,8 отсто) и Латвија (-10,3 отсто). Намалена е и во Исланд (-9,7 отсто), Швајцарија (-9,2 отсто), Ирска (-8,9 отсто), Турција (-8,9 отсто), Албанија (-8,7 отсто), Чешка (-8,4 отсто), Австрија (- 8,2 отсто), Полска (-8,1 отсто), ОК (Шкотска) (-8 отсто), Холандија (-7,9 отсто), Русија (-7,9 отсто), Луксембург (-7,5 отсто), Германија (-6,9 отсто), Шпанија (-6-1 отсто), Данска (-6 отсто) и Украина (-5,2 отсто). Затворските администрации каде што порасна беа оние на Шведска (+8,2 отсто), Романија (+6,6 отсто) и Северна Македонија (+5,4 отсто).
Земјите со највисоки стапки на затворање на 31 јануари 2021 година беа Русија (328 затвореници на 100.000 жители), Турција (325), Грузија (232), Азербејџан (216), Словачка (192), Литванија (190) и Чешка ( 180). Не земајќи ги предвид земјите со помалку од 300.000 жители, најниски стапки на затворање се забележани во Исланд (41), Финска (43), Република Српска (Босна и Херцеговина) (50), Холандија (54) и Словенија (54).
Севкупно, во Европа, густината на затворите падна за 5,3 отсто од јануари 2020 година до јануари 2021 година (од 90,2 на 85,4 затвореници на 100 слободни места). Според информациите доставени од управите на затворите, шест од нив пријавиле густина на затвор од повеќе од 105 затвореници на 100 места, што е показател за сериозна пренатрупаност: Романија (119 затвореници на 100 места), Грција (111), Кипар (111), Белгија (108), Турција (108) и Италија (106), земајќи ги предвид земјите со повеќе од 300.000 жители. Густината на затворите беше исто така над 100 лица на 100 достапни места во Франција (104), Шведска (101) и Унгарија (101).
Истражувањата СПАСЕ се спроведуваат секоја година за Советот на Европа од Универзитетот во Лозана. Истражувањето СПАСЕ 1 содржи информации од 52 затворски администрации во земјите-членки на Советот на Европа, додека истражувањето СПАСЕ 2 се фокусира на популацијата на условна казна.
Четириесет и девет од 52 затворски администрации на земјите-членки на Советот на Европа учествуваа во истражувањето СПАСЕ 1 за 2021 година. Истражувањето беше завршено пред одлуката на Комитетот на министри на Советот на Европа да ја исклучи Русија од организацијата од 16 март 2022 година.
Единствените затворски администрации што не учествуваа во истражувањето СПАСЕ оваа година беа оние на Малта и две од трите затворски управи на Босна и Херцеговина (државната администрација и администрацијата на Федерацијата Босна и Херцеговина).
Извор: МИА