На пунктот за дистрибуција на хуманитарна помош во Газа управуван од Газа Хуманитарната фондација (ГХФ), контроверзна организација финансирана од САД, вчера избувна хаос додека илјадници очајни Палестинци се собраа да земат пакети со храна. Израелските сили испукаа предупредувачки истрели во воздух, додека американскиот персонал привремено се повлече од локацијата.
Единаесетте недели израелска блокада на хуманитарна помош доведоа повеќе од два милиони Палестинци во Газа на работ на глад и уште подлабока хуманитарна катастрофа. Само минатата недела почна делумно обновување на протокот на помош во опколената енклава.
Снимките од местото на настанот во населбата Тел ал-Султан покажуваат толпи луѓе како ги уриваат безбедносните огради и ги прескокнуваат бариерите за контрола на толпата. „Тие сакаат ред, но тоа е невозможно. Луѓето се очајни, сакаат да јадат и пијат“, вели Вафик Кдеих, кој дошол да добие помош.
„Израелската армија пукаше во воздух, а Американците и нивните работници се повлекоа, па не беше можно да се дистрибуира помош“, додаде тој.
Неколку жители кои се обидоа да стигнат до помошта изјавија за Си-Ен-Ен дека се благодарни за храната, но опишаа долг пат до центарот, часови чекање и општ хаос. „Патувањето беше долго и напорно. Уморен сум и исцрпен. Има премногу луѓе овде, обезбедувањето не може да ги контролира“, рече Абу Рамзи.
Breathtaking. The moment Israeli soldiers opened fire at starved people, mostly children and women, this evening in Rafah.
Reports say that many were killed and wounded and many more went missing today. pic.twitter.com/lZAgVd5k87— Mosab Abu Toha (@MosabAbuToha) May 27, 2025
ГХФ го призна хаосот и рече дека тимот се повлекол „за да може мал број луѓе безбедно да ја добијат помош“, во согласност со внатрешните протоколи. Безбедносен извор нагласи дека американските работници не отвориле оган и дека дистрибуцијата ќе продолжи денеска.
Израелските одбранбени сили (ИДФ) потврдија дека војниците испукале предупредувачки истрели надвор од оградата на пунктот за помош, но негираат дека пукале кон самиот објект.
Амџад ал-Шава, директор на палестинската мрежа на невладини организации, рече: „Ова е голем неуспех за кој претходно предупредувавме.
Според GHF, досега има дистрибуирано околу 8.000 пакети со храна или 462.000 оброци. Целта, велат тие, е да се нахранат 1,2 милиони луѓе до крајот на неделата – околу 60% од населението на Газа.
Но, на сликите објавени од организацијата од првиот ден на работа се гледаат само неколку луѓе со кутии, додека палети со помош стојат на празно земјиште.
Во моментов се подготвуваат три нови дистрибутивни пунктови, два во јужниот дел на Газа и еден во централна Газа. Сите точки на југ се во области кои беа предмет на наредба за масовна евакуација еден ден претходно.
Во северниот дел на Газа нема дистрибутивна точка, која беше остро критикувана од многу хуманитарни експерти. Обединетите нации претходно предупредија дека таквиот потег може да се смета за поддршка на целта на Израел за присилно раселување на целото население во северниот дел на Газа, како што изјави израелскиот министер за одбрана Израел Кац овој месец.
Израелски воен извор изјави за Си-Ен-Ен дека војската планира да окупира 75 отсто од територијата на Газа во следните два месеци. Доколку се спроведе планот, повеќе од два милиони Палестинци ќе бидат принудени да живеат во четвртина од веќе уништениот појас под целосна израелска контрола.
Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху претходно изјави дека целото население на Газа ќе биде преместено на југ.
Канцеларијата на ОН за координација на хуманитарни прашања (OCHA) претходно го опиша механизмот за дистрибуција на помош на GHF како „непрактичен, спротивен на хуманитарните принципи и потенцијално многу небезбеден“, предупредувајќи дека не ги исполнува обврските на Израел според меѓународното право.
Портпаролот на ОН, Јенс Лаерке, рече дека планот на ГХФ „е одвлекување на вниманието од она што навистина треба да се направи – а тоа е повторно отворање на сите премини во Газа, обезбедување безбедна средина внатре во Појасот и забрзување на сите дозволи за итни испораки што чекаат веднаш до границата“.
Израел и САД јавно не ги именуваа хуманитарните организации вклучени во новиот, контроверзен механизам, но кутиите за помош ја носат ознаката на американската непрофитна организација Рахма Ворлдвајд, со седиште во Мичиген, која тврди дека обезбедува помош за најранливите заедници во светот.
Палестинската агенција за бегалци (УНРВА) на ОН соопшти дека е подготвена, заедно со другите хуманитарни организации, веднаш да дистрибуира поголеми количества помош – штом ќе и биде дозволено. Сепак, бројот на семејства кои досега успеале да влезат во Газа и да добијат помош е „минимален“.
Во вторникот, според израелската управа за цивилни работи на окупираните територии (COGAT), 95 камиони со помош влегле во Газа.