Украина соопшти дека нејзините дронови со долг дострел погодија голема нафтена платформа во Каспиското Море, првпат оваа недела, што означува нова ескалација во интензивираната кампања на Киев за прекинување на приходите од енергетска поддршка на Москва за финансирање на војната. Тоа е претходно ненајавена мисија што означува значително проширување на листата на украински цели, пишува CNN.
Ukraine has struck a large Russian oil platform in the Caspian Sea.
The Security Service of Ukraine (SBU) struck the Filanovsky offshore platform, operated by Lukoil-Nizhnevolzhskneft, marking Ukraine's first strike against Russian oil production infrastructure in the Caspian… pic.twitter.com/u6UCzRnEqn
— Meanwhile in Ukraine (@MeanwhileInUA) December 11, 2025
„Ова е првиот удар на Украина врз руската инфраструктура поврзана со производството на нафта во Каспиското Море“, изјави извор од Безбедносната служба на Украина за CNN, нарекувајќи го „уште еден потсетник за Русија дека сите нејзини претпријатија што прават војна се легитимни цели“. Нафтената платформа Филановски, во сопственост на Лукоил, за која се тврди дека е најголемото нафтено поле во рускиот сектор на Каспиското Море, беше погодена. CNN контактираше со Лукоил и руското Министерство за одбрана за коментар.
Кампањата на Украина за длабински напади врз руските енергетски објекти започна сериозно на почетокот на 2024 година, но од почетокот на август, Киев значително ги засили своите напори, удвојувајќи го она што украинскиот комесар за санкции Владислав Власиук го нарекува „долгодострелни санкции“ насочени кон најголемиот финансиски животен појас на Русија. Украина сега е насочена кон сè поширок спектар на цели, вклучувајќи не само рафинерии, туку и инфраструктура за извоз на нафта и гас, цевководи, танкери, а сега и инфраструктура за дупчење.
Според податоците од проектот „Податоци за локација и настани во вооружен конфликт“ (ACLED) и анализата на CNN, во ноември е регистриран најголем број напади во еден месец досега. Помеѓу почетокот на август и крајот на ноември, Украина погоди најмалку 77 руски енергетски објекти, што е речиси двојно повеќе од бројот во првите седум месеци од годината.
That’s what I call real sanctions: Ukraine is shutting down Russian oil production (alone!)
Reuters: Transneft warned Russian oil producers they may need to cut output due to Ukrainian drone attacks on export ports and refineries
Zelenskyy calls it sanctions that work faster 1/ pic.twitter.com/UpShFOPfKf
— Tymofiy Mylovanov (@Mylovanov) September 16, 2025
Повторното таргетирање на истите објекти стана клучен дел од стратегијата. На пример, рафинеријата Саратов на „Роснефт“ е погодена најмалку осум пати од почетокот на август. „Она што некогаш беа спорадични напади дизајнирани да предизвикаат штета, станаа постојан напор да се спречат рафинериите целосно да се стабилизираат“, напиша Никил Дубеј, виш аналитичар во „Кплер“.
Оваа ескалација доаѓа во критичен момент од војната. Неодамнешните мировни напори предводени од САД само се чинеше дека ги зацврстуваат максималистичките барања на Русија, додека силите на Москва напредуваат бавно на неколку фронтови. Тоа, заедно со глобалната презаситеност со нафта што ги ублажува пазарните шокови, ги наведе западните сојузници сè повеќе да ја поддржуваат кампањата.
„Мислам дека општата стратегија од летото е да не се дозволи Русија да задржи толку многу од своите критични приходи од енергија што ја поттикнаа огромната предност во регрутирањето работна сила што Москва ја има во однос на Украина“, рече Хелима Крофт, глобален раководител за стратегија за стоки во RBC Capital Markets. „Затоа мислам дека е посистематски напор некако да се затвори тој енергетски банкомат.“
Пресвртот на САД е исто така клучен. „Многу е тешко, ако не и невозможно, да се добие војна без да се нападне земјата на агресорот“, напиша американскиот претседател Трамп на Truth Social кон крајот на август. Во октомври, два извори потврдија за CNN дека САД го зголемиле споделувањето разузнавачки информации со Украина, фокусирајќи се на енергетски цели во Русија. Според извор од украинската програма за беспилотни летала, „САД остануваат активен партнер во длабоките напади на Украина врз руските енергетски цели, додека европските сојузници го засилија своето вклучување.“
Gasoline crisis in Russia.
The situation in Primorsky Krai is getting worse.
In the first video I counted 85 cars in the queue! pic.twitter.com/gWt044YRPi— Evgen Istrebin 🇺🇦 (@evgen1232007) August 23, 2025
Иако Русија останува непопустлива во мировните преговори, нејзиниот нафтен сектор – најголемиот финансиски столб на војната – изгледа значително понестабилен отколку пред една година. Руските рафинерии преработуваат околу 6% помалку нафта отколку во ова време минатата година, а повторените штрајкови, според аналитичарите, „го забавуваат темпото на какви било поправки“.
Во септември и октомври оваа година се појавија снимки од долги редици автомобили на бензинските пумпи, а руската влада, соочена со недостиг во некои региони, го забрани извозот на бензин до крајот на годината. Ескалацијата на нападите се совпадна и со новите санкции на САД. Во октомври, Трамп објави целосно блокирање на санкциите против најголемите руски нафтени компании – Роснефт и Лукоил.
Цените на руската сурова нафта Урал оттогаш паднаа, што придонесе за пад на приходите од извоз на нафта на Русија на најниско ниво од февруари 2022 година. Во ноември, државните медиуми објавија дека приходите од нафта и природен гас се намалиле за речиси 34% во споредба со истиот месец минатата година.
Моделот на напади сугерира дека Украина повеќе не се обидува да го ограничи своето влијание на домашниот пазар на Русија. Од август, нападите врз капацитетите за извоз на нафта, вклучувајќи ги пристаништата Новоросијск и Туапсе на Црното Море и Уст-Луга на Балтичкото Море, се значително интензивирани. Нападнат е и нафтоводот „Дружба“, кој снабдува некои земји од ЕУ, што предизвика протести во Унгарија.
На крајот на ноември, беа нападнати и танкери, што предизвика ретка реакција од Владимир Путин, кој го нарече „пиратство“. „Немаме друга алатка освен да го запреме протокот на пари кон Русија за да ја спречиме оваа војна за опстанок“, рече Олександр Харченко, директор на Истражувачкиот центар за енергетска индустрија во Киев, додавајќи дека неефикасноста на западните санкции ја принудува Украина да дејствува.
Експертите се поделени околу тоа дали овој притисок би можел да го принуди Путин да преговара. Сергеј Вакуленко, виш соработник во Центарот Карнеги Русија Евроазија, верува дека нападите се дел од сложувалката, но дека Русија е отпорна. „Верувам дека ако дојде до тоа, Русија веројатно би можела да преживее со половина од својот извоз на нафта и гас“, рече тој.
За Хелима Крофт, клучот е дали Украина и нејзините сојузници можат да истраат. „Комбинацијата од напади врз инфраструктурата насочени кон извозните цели и континуираната сила на блокирачките санкции, мислам дека потенцијално би можела да ја врати Русија на масата, но тоа мора да биде долгорочен настан“, рече таа. Со оглед на тоа што Трамп сега врши притисок врз Украина да прифати отстапки, ова би можело да биде тест за неговата волја да истрае на двата фронта.