Зголемувањето на глобалните температури убива по едно лице секоја минута низ целиот свет, а од 1990-тите, стапката на смртни случаи поврзани со топлина и топлотни бранови се зголеми за 23 проценти, дури и откако ќе се земе предвид растот на населението, според најсеопфатната анализа од ваков вид за испитување на влијанието на климатската криза врз здравјето на луѓето.
Во извештајот се вели дека глобалната зависност од фосилни горива предизвикува токсично загадување на воздухот, пожари и ширење на болести како што е денга треската, додека неуспешните обиди за справување со глобалното затоплување убиваат милиони луѓе секоја година.
Истражувањето го спроведоа професори од два универзитета, Универзитетот во Сиднеј и Универзитетскиот колеџ во Лондон (UCL), објавува Гардијан.
Владите плаќале 2,5 милијарди долари дневно во директни субвенции на компаниите за фосилни горива во 2023 година, откриле истражувачите, додека луѓето губеле приближно иста сума поради високите температури што ги спречувале да работат на обработливо земјиште, фарми и градилишта.
Намаленото согорување на јаглен во текот на изминатата деценија спасило околу 400 животи дневно, а производството на обновлива енергија брзо расте, се вели во извештајот. Но, експертите велат дека здрава иднина е невозможна ако фосилните горива продолжат да се финансираат по сегашните стапки.
„Овој извештај прикажува мрачна и неоспорна слика за разорната штета врз здравјето што стигнува до секој агол од светот. Уништувањето на животите и средствата за живот ќе продолжи да ескалира сè додека не ја прекинеме нашата зависност од фосилните горива“, рече д-р Марина Романело од Универзитетскиот колеџ во Лондон, која го водеше истражувањето.
„Секоја година сме сведоци на милиони смртни случаи, сосема непотребни, поради нашите доцнења во дејствувањето за ублажување на климатските промени, како и доцнењата во дејствувањето за прилагодување кон климатските промени што повеќе не можат да се избегнат. Во исто време, клучните светски лидери, влади и големи корпорации ги напуштаат климатските обврски, со што се изложуваат на ризик сè повеќе луѓе“, рече Романело.
Во извештајот, исто така, се вели дека стапката на смртни случаи поврзани со топлината и климатските промени се зголемила за 23 проценти од 1990-тите, дури и откако ќе се земе предвид растот на населението – на просек од 546.000 годишно помеѓу 2012 и 2021 година.
„Тоа е околу една смрт поврзана со топлина секоја минута секоја година. Тоа е навистина застрашувачка бројка и сè уште расте. Постојано им кажуваме на луѓето дека топлотниот стрес може да влијае на сите аспекти од животот и може да доведе до смрт, но не мислам дека многу луѓе го разбираат тоа и убеден сум дека секоја смрт поврзана со топлина може да се спречи“, рече професорот Оли Џеј од Универзитетот во Сиднеј во Австралија, еден од членовите на истражувачкиот тим.
Во текот на изминатите четири години, просечното лице било изложено на 19 дена опасна по живот топлина секоја година, од кои 16 не би се случиле без глобалното затоплување предизвикано од човекот, се вели во извештајот. Генерално, изложеноста на високи температури резултираше со рекордни 639 милијарди часови изгубена работа во 2024 година, што е еквивалентно на загуба од 6 проценти од националниот БДП во најмалку развиените земји.
Романело верува дека здрава иднина не е можна ако продолжиме да ги финансираме фосилните горива и да дозволиме нивна експанзија. Таа истакнува дека постојат решенија што би овозможиле да се избегнат климатските катастрофи и да се заштитат животите – од чиста енергија до прилагодување на жителите на градовите кон поздрава и поеколошка исхрана.
„Ако има некаков оптимизам и конкретна акција, го гледам во локалните заедници и влади, како и во здравствениот сектор, бидејќи тие се оние кои се навистина во директен контакт со луѓето на терен. И токму овие луѓе ги гледаат со свои очи сите негативни влијанија што се влошуваат и стануваат неоспорни, но без оглед на сè, не смееме да се откажеме“, рече Романело.