За неполна година од работењето на Агенцијата за заштита на правото на слободен пристап до информации од јавен карактер, која е правен наследник на некогашната Комисија со иста надлежност, го зголеми бројот на институции иматели на информации за 146 и денес вкупно нивната бројка изнесува 1.403 на број. Клучна активност се и постојаните обуки и консултации со лицата одговорни за доставување на инфоармации од јавен карактер а со тоа и на зголемување на транспарентноста на јавните институции.
Ова го истакна директорката на Агенцијата Пламенка Бојчева на денешната прес-конференцијата на која зборуваше за резултатите од нивното работење. Заради ситуацијата со пандемијата овие обуки на надлежните лица иматели на информации ги започанале со задоцнување, но во иднина ќе се одвиваат во континуитет со физичко проистуство или онлајн.
– Новитет од големо значење во работата на Агенцијата е прекршочната комисија, Воведена е можност за изготвување на саннции кон оние иматели на информации кои не постапиле по дадениот пристап до инфоамации или по решение на Агенцијата. Со тоа конечно имамме алатка преку која како Агенција можеме да вилаеме за поголема транспарентност и да ја оправдаме довербата на барателите. Во првите два месаца од оваа 2020 година Агенцијата постапи по повеќе од 750 заостанати предмети од перидот на Комисијата, а воедно тековно остапуваме до новопристигнатите жалби кои се овеќе од 600 во изминатиот период досега, информираше Бојчева.
Преку проект финансиран од ИПА 2 Агенцијата работи на зајакнување на своите институционални капацитети преку промоворање и зајакнување на спроведувањето на Законот за слободен пристап до информации од јавен карактер во Република Северна Македонија, а тоа треба да се постигне со реорганизација и продуцирање на интерни документи, импелментација на модернизирани ИТ алатки и обезбедување подобрени услуги за барателите на информации.
Покрај подигнување на јавната свест за правото на слободен пристап до инфоамците од јавен карактер, зголемување на одговорноста и транспарентноста на државните органи како и зајакнување на капацитетлтелите на имателите на инфоамците со цел да ги почитуваат законските прописи и евроспките стандарди, со реализација на проектот креирана е веб страица на Агенцијата, како и е-порталот за баратели slobodenpristap.mk . На овој портал се наоѓа листата на иматели на информации,до која барателите ќе можат директно да пристапат до иматели на информации. Во подготовка е и изработка на е-портал за имателите кој има за цел доследна примена на Законот за слободен пристап до инфорамции од јавен карактер.
Во финална фаза се, додаде Бојчева и изработка на новиот веб сајт на кој сите заинетресирани страни ќе можат да ги добијат потребните информации, насоки и контакти. Агенцијата, нагласи таа, има потреба и од зголемување на својот тим.
По повод одбележување на Меѓународниот ден за слободен пристап до информации од јавен карактер, денеска беа промовирани и два видео-спота изработени со финансиска поддршка на НДИ и во соработка со невладината „Види вака“, едниот за потенцијалните баратели на информации, а второт за службените лица – иматели на информации.
– Транспарентноста и отчетноста на институциите и правото на граѓаните за пристап до информации од јавен карактер се основа на демократските процеси во општетството и се една д основните евроспки вредности – вредности и права за кои се залага и нашето општетство. Агенциојата за заштита на правото на слободен простап до правото на инфоамции од јавен карактер има клучна улога во заштијата и остварувањето на уставно загарантираното право за слободен пристап до иннфоармациите од јавен карактер. Би сакала да ги повикам граѓаните, граѓанските организации и медиумите да го користат правото на слободен пристап до информации од јавен карактер… Агенцијата е тука да ги поддржи овие процеси и да придонеси во напорите за отворено и отчетно општетсгво и информирани граѓани, порача Бојчева.
На новинарско прашање за тоа дека често тешко се стигнува до бараните информации од институциите Бочјева повтори дека токму платформата слободенпристап.мк поставена на н ивната веб страница без многу губење време,овозможува електронски директно да се поднесе барањето до саканата институција, а друга алатка е водењето на прекршочна постапка поради недобивање информација во законскиот рок.
-Со новиот Закон и со прекршочните санкции се постапува во голем број по примените барања. Ние веќе почнавме и покрај ограничени човечки ресурси. Прекршочната комисија почна со работа, веќе четири предмети процесуираше. Покренати беа шест постапки, две беа во меѓувреме повлечени бидејќи барателите ги добија потребните информации, четири се приведени при крај постапки против службени лица, рече директорката на Агенцијата
Во однос на интересот за барање информации на дневно ниво, Бојчева рече дека интересот го покажуваат бројките од годишните извештаи, а во текот на минатата 2019 од годишниот извештај, изготвен врз основа на годишните извештаи што ги добиваат од имателите, биле поднесени околу 8.700 барања, што според неа, говори дека Законот се практикува.