Пабло Неруда, еден од најголемите поети на 20 век, можеби е убиен. Во средата, по повеќедецениска истрага, тим меѓународни форензичари го доставија конечниот извештај за нивната анализа на ексхумираните останки на Неруда до чилеанскиот суд. Тоа беше моментот што Чилеанците долго го чекаа со оглед на тоа дека со години имаше сомнение за убиството, иако официјалната причина за смртта во 1973 година, кога почина познатиот нобеловец, беше рак на простатата. Но, долгоочекуваниот извештај, наместо да даде јасност, покажа дека мистеријата за убиството што се надвисна над Чиле во последните 50 години можеби никогаш нема да биде решена. Бидејќи научниците сè уште не можат со сигурност да го потврдат тоа.
Според резимето на извештајот кое го добил „Њујорк тајмс“, во телото пронашле потенцијално токсична бактерија која не може да се појави по природен пат и била присутна кога умрел Неруда. Сепак, пишува весникот, тие не можеле да утврдат дали го убила бактеријата па дури и дали сојот бил токсичен, делумно затоа што биле во можност да реконструираат само околу една третина од неговиот геном, со оглед дека ДНК била толку стара што се деградирала.
Исто така, не можеле да заклучат дали бактеријата му била вбризгана или доаѓа од контаминирана храна. Сепак, тие признаа дека и други посредни докази ја поддржуваат теоријата за атентат, вклучително и дека во 1981 година воената диктатура ги труела политичките затвореници со бактерии, веројатно слични на сојот пронајден кај Неруда, но тој метод на труење потекнува од програмата за хемиско оружје што диктатурата ја започна во 1976 година , три години по неговата смрт.
„Ако имал отровен сој, како би стигнал таму? рече Чарлс Бренер, форензички истражител од Калифорнија кој помогна да се комплетира извештајот.
„Тоа е повеќе прашање на имагинација отколку на наука.
“Ботулинот е најсилниот отров што постои за луѓето. Спомнувањето на лице кое умира од ботулински токсин ја подига косата на главата. Тоа е сензационално”, вели Бренер, член на експертската комисија.
„Сепак, точно е дека некои видови на ботулински бацил не го произведуваат токсинот и во овој случај немаше јасен доказ дека тоа е така.
Ботулинскиот токсин кај луѓето почесто е резултат на јадење расипана риба, рече тој. „Немаме многу убијци, но имаме многу смртни случаи од ботулизам“, рече тој.
Инаку, Неруда умре набргу откако левичарската влада на која тој беше еден од најистакнатите сојузници беше соборена со воен удар и тој планираше да побегне во Мексико.
Затоа, ова ново откритие, дека бактеријата била во телото на поетот кога тој умрел, веројатно ќе поттикне длабоко вкоренет сомнеж кај многу Чилеанци – дека смртта на најистакнатата културна личност во нацијата е само уште едно злосторство на чилеанската воена диктатура. .
Многу Чилеанци никогаш не веруваа дека Неруда умрел од рак, а се појавија бројни докази за поддршка на таа теза. Во 2011 година, неговиот возач Мануел Араја долеа масло на огнот кога за мексиканско списание изјави дека Неруда на смртната постела му кажал дека непосредно пред неговата смрт, лекарите му вбризгале непозната супстанца во стомакот, поради што „изгорел одвнатре. “.
Во тоа време, малкумина од роднините и пријателите на Неруда веруваа во таа верзија, а не беше јасно зошто Араја молчеше четириесет години. Тој рече дека пред неколку децении се обидел да и каже на Комунистичката партија на Чиле, но никој не слушал. Но, по неговото јавно тврдење, партијата покрена тужба за истрага на смртта.
Во април 2013 година, телото на Пабло Неруда беше ексхумирано по наредба на судијата. Форензички експерти од Чиле, Шпанија и САД ги анализираа посмртните останки и седум месеци подоцна издадоа извештај во кој се наведува дека „нема форензички докази“ кои укажуваат на друга причина за смрт освен рак.
Форензичките лаборатории на Универзитетот во Копенхаген во Данска и Универзитетот Мекмастер во Канада потоа продолжија да ги испитуваат останките на Неруда, вклучително и ДНК. Во 2017 година, тие рекоа дека официјалната причина за смрт, кахексија или губење на телесна маса предизвикана од рак, била неточна.
“Немаше знаци на кахексија. Тој беше дебел човек во моментот на неговата смрт”, рекол др. Нилс Морлинг, дански научник кој помогна во водењето на анализата.
„Сите други околности во неговата последна фаза од животот укажуваа на некаква инфекција.
Но, истражувачите откриле и траги од бактеријата clostridium botulinum во еден од катниците на Неруда. Некои соеви на бактеријата предизвикуваат ботулизам, кој може да парализира и убие луѓе, а се меѓу најсмртоносните отрови во светот, кои понекогаш се користат во биолошкото оружје.
Сепак, анализата од 2017 година беше нецелосна, а научниците рекоа дека им треба повеќе време за да утврдат дали бактеријата била во неговото тело во моментот на смртта – наместо да влезе потоа – и го убила. Сега потврдено е дека бактеријата била во телото на Неруда.